Các nhà khoa học tạo ra trứng người từ tế bào da và sử dụng chúng để hình thành phôi thai
Đăng lúc
22:33 02.10.2025
Các nhà khoa học ở Mỹ vừa công bố một bước tiến gây nhiều tranh cãi trong lĩnh vực sinh sản: họ đã tạo ra trứng người từ tế bào da và thậm chí còn thụ tinh được để hình thành phôi giai đoạn sớm. Công trình này, do nhóm nghiên cứu tại Đại học Y khoa Oregon thực hiện và đăng trên tạp chí Nature Communications, mở ra triển vọng về một thế hệ công nghệ điều trị vô sinh mới, nhưng đồng thời kéo theo nhiều câu hỏi đạo đức.
Trong thí nghiệm, nhóm đã lấy nhân của tế bào da người và cấy vào một trứng hiến tặng đã loại bỏ nhân. Kỹ thuật này gợi nhớ tới phương pháp từng tạo ra cừu Dolly năm 1997. Sau đó, trứng được kích thích bằng xung điện và thuốc để “bắt chước” quá trình giảm phân, nhằm loại bỏ bớt bộ nhiễm sắc thể. Kết quả, họ thu được 82 trứng có thể thụ tinh.
Các phôi sau thụ tinh đều mang bất thường nhiễm sắc thể, phần lớn dừng phát triển ở ngày thứ ba. Dù vậy, khoảng 9% phôi phát triển tới giai đoạn nang phôi (blastocyst) - giai đoạn thường được cấy ghép trong IVF. Nhóm nghiên cứu ngừng nuôi cấy tại đây, không thử đưa vào tử cung.
Theo đồng tác giả Paula Amato, ứng dụng dễ thấy nhất trong tương lai sẽ là dành cho phụ nữ lớn tuổi đã hết trứng, người mất khả năng sinh sản do bệnh lý, hoặc thậm chí hỗ trợ các cặp đôi đồng tính có con chung mang yếu tố di truyền từ cả hai bên. Nếu công nghệ này phát triển thành công, bệnh nhân IVF có thể có nguồn trứng “vô hạn” từ chính tế bào cơ thể mình, thay vì phụ thuộc vào chất lượng trứng tự nhiên vốn suy giảm theo tuổi tác.
Tuy nhiên, thách thức kỹ thuật vẫn rất lớn. Việc làm cho trứng “loại bỏ đúng một nửa số nhiễm sắc thể” là cực kỳ phức tạp, và hiện tỷ lệ lỗi còn rất cao. Các chuyên gia độc lập, như giáo sư Katsuhiko Hayashi (Đại học Osaka), đánh giá phương pháp “tinh vi nhưng còn quá rủi ro để ứng dụng lâm sàng”. Ngoài ra, quy trình vẫn cần tới trứng hiến tặng, nên chưa hoàn toàn thay thế IVF truyền thống.
Vấn đề đạo đức cũng nổi lên. Công nghệ sinh giao tử trong ống nghiệm (IVG) có thể dẫn đến kịch bản “sản xuất hàng loạt phôi” để chọn lọc, thậm chí kết hợp với chỉnh sửa gene. Nhiều nhà đạo đức học cảnh báo nguy cơ xã hội sẽ phải đối mặt với “nông trại phôi” hay lựa chọn đặc điểm di truyền theo ý muốn. Thêm vào đó, luật pháp Mỹ hiện cấm FDA xem xét các thử nghiệm lâm sàng nhằm tạo ra trẻ em từ phôi biến đổi gene, nên con đường hợp pháp hóa còn xa.
Dù chưa thể trở thành phương án điều trị vô sinh, công nghệ mà nhóm gọi là “mitomeiosis” vẫn rất hữu ích về mặt khoa học. Nó giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về cơ chế lỗi giảm phân - nguyên nhân chính khiến tỷ lệ dị tật nhiễm sắc thể tăng theo tuổi mẹ. Điều này có thể mở ra hướng mới để phòng tránh sẩy thai hoặc cải thiện chất lượng IVF.
Nhiều chuyên gia dự đoán sẽ cần ít nhất một thập kỷ nghiên cứu nữa trước khi IVG đủ an toàn cho thử nghiệm lâm sàng. Cho tới lúc đó, đây vẫn là một lĩnh vực nhiều tiềm năng, nhưng cũng nhiều tranh cãi về cách mà nhân loại nên sử dụng.
Trong thí nghiệm, nhóm đã lấy nhân của tế bào da người và cấy vào một trứng hiến tặng đã loại bỏ nhân. Kỹ thuật này gợi nhớ tới phương pháp từng tạo ra cừu Dolly năm 1997. Sau đó, trứng được kích thích bằng xung điện và thuốc để “bắt chước” quá trình giảm phân, nhằm loại bỏ bớt bộ nhiễm sắc thể. Kết quả, họ thu được 82 trứng có thể thụ tinh.
Các phôi sau thụ tinh đều mang bất thường nhiễm sắc thể, phần lớn dừng phát triển ở ngày thứ ba. Dù vậy, khoảng 9% phôi phát triển tới giai đoạn nang phôi (blastocyst) - giai đoạn thường được cấy ghép trong IVF. Nhóm nghiên cứu ngừng nuôi cấy tại đây, không thử đưa vào tử cung.Theo đồng tác giả Paula Amato, ứng dụng dễ thấy nhất trong tương lai sẽ là dành cho phụ nữ lớn tuổi đã hết trứng, người mất khả năng sinh sản do bệnh lý, hoặc thậm chí hỗ trợ các cặp đôi đồng tính có con chung mang yếu tố di truyền từ cả hai bên. Nếu công nghệ này phát triển thành công, bệnh nhân IVF có thể có nguồn trứng “vô hạn” từ chính tế bào cơ thể mình, thay vì phụ thuộc vào chất lượng trứng tự nhiên vốn suy giảm theo tuổi tác.
Tuy nhiên, thách thức kỹ thuật vẫn rất lớn. Việc làm cho trứng “loại bỏ đúng một nửa số nhiễm sắc thể” là cực kỳ phức tạp, và hiện tỷ lệ lỗi còn rất cao. Các chuyên gia độc lập, như giáo sư Katsuhiko Hayashi (Đại học Osaka), đánh giá phương pháp “tinh vi nhưng còn quá rủi ro để ứng dụng lâm sàng”. Ngoài ra, quy trình vẫn cần tới trứng hiến tặng, nên chưa hoàn toàn thay thế IVF truyền thống.
Vấn đề đạo đức cũng nổi lên. Công nghệ sinh giao tử trong ống nghiệm (IVG) có thể dẫn đến kịch bản “sản xuất hàng loạt phôi” để chọn lọc, thậm chí kết hợp với chỉnh sửa gene. Nhiều nhà đạo đức học cảnh báo nguy cơ xã hội sẽ phải đối mặt với “nông trại phôi” hay lựa chọn đặc điểm di truyền theo ý muốn. Thêm vào đó, luật pháp Mỹ hiện cấm FDA xem xét các thử nghiệm lâm sàng nhằm tạo ra trẻ em từ phôi biến đổi gene, nên con đường hợp pháp hóa còn xa.
Dù chưa thể trở thành phương án điều trị vô sinh, công nghệ mà nhóm gọi là “mitomeiosis” vẫn rất hữu ích về mặt khoa học. Nó giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về cơ chế lỗi giảm phân - nguyên nhân chính khiến tỷ lệ dị tật nhiễm sắc thể tăng theo tuổi mẹ. Điều này có thể mở ra hướng mới để phòng tránh sẩy thai hoặc cải thiện chất lượng IVF.
Nhiều chuyên gia dự đoán sẽ cần ít nhất một thập kỷ nghiên cứu nữa trước khi IVG đủ an toàn cho thử nghiệm lâm sàng. Cho tới lúc đó, đây vẫn là một lĩnh vực nhiều tiềm năng, nhưng cũng nhiều tranh cãi về cách mà nhân loại nên sử dụng.
- Nature Communications: Human eggs generated from skin cells
- Wired: Scientists made human eggs from skin cells and embryos
- Wired: Reverse infertility with lab-made eggs and sperm
- Science: Stem cell-derived gametes research
- Science Translational Medicine: Understanding meiotic errors in reproduction
==***==
Khoá học: Quản trị Chiến lược Dành cho các Lãnh đạo Doanh nghiệp
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học: Trở thành chuyên gia Bảo mật và tấn công ANM- Hacker mũ trắng
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Chuyên gia phân tích, tự động hóa Web iMacros
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Xây dựng ứng dụng tự động hóa AutoIT
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa đào tạo Hacker và Marketing Facebook từ A - Z
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học: Phân tích và trực quan hóa dữ liệu với Power BI
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học đào tạo Marketing Facebook thông minh
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Làm chủ xây dựng Game chuyên nghiệp
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Trở thành chuyên gia Marketing Facebook thông minh
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Kỹ sảo Điện ảnh đỉnh cao với khóa học After Effect
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Trở thành chuyên gia Vẽ Đẳng Cấp với khóa học AI
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Làm Chủ thiết kế ảnh với Photoshop CC
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Dựng Phim Siêu đẳng với Adobe Premiere
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa dựng phần mềm quản lý dành cho nhà Quản lý và Kế toán bằng MS ACCESS
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học Machine Learning cơ bản-Khoa học dữ liệu - AI
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học Đào tạo sử dụng Excel Chuyên nghiệp & ứng dụng
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học sử dụng PowerPoint Chuyên nghiệp & ứng dụng
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
Khóa học xây dựng và quản trị hệ thống đào tạo trực tuyến
Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học
ĐĂNG KÝ/LIÊN HỆ:
- Tòa nhà The GoldenPalm, 21 Lê Văn Lương, Phường Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.
- 098 909 5293
- hotrotudaotao@gmail.com
- DINH FAMILY lIBRARY
- YouTube
