Cuộc chạy đua làm kính AI thông minh đã bắt đầu

Đăng lúc 22:32 02.10.2025

Hôm thứ 3 vừa rồi, 23/9, Meta đã bắt đầu mở bán kính thông minh thế hệ mới với màn hình tích hợp, một thiết bị mang đầy vẻ tương lai trong một thiết kế thân quen đã thu hút đám đông xếp hàng bên ngoài cửa hàng của hãng ở Burlingame, California. Nhiều người xếp hàng để trải nghiệm sản phẩm có giá 799 USD.

Sự nhiệt tình này phần nào gây bất ngờ, nếu chúng ta nhắc lại sự cố trong buổi trình diễn trực tiếp tại Meta Connect vào ngày 17/9, nơi CEO Mark Zuckerberg đã nhiều lần gặp khó khăn khi cố gắng thực hiện cuộc gọi video WhatsApp với giám đốc kỹ thuật của Meta, ông Andrew Bosworth.

Kính có màn hình thay thế smartphone

Như cái tên Meta Ray-Ban Display, kính thông minh này có màn hình nhỏ trong suốt, hiển thị thông tin như tin nhắn và chỉ đường bản đồ. Một vòng đeo tay phản hồi lại các cử động nhẹ của bàn tay để soạn tin nhắn hoặc trả lời cuộc gọi. Người dùng cũng có thể tương tác bằng giọng nói với trợ lý AI Meta tích hợp sẵn.

Tuy nhiên, khi Nikkei Asia thử kính tại cửa hàng Meta vào thứ Ba, việc sử dụng vòng đeo tay điều khiển bằng thần kinh là một thách thức không hề nhỏ. Cần ít nhất ba lần thử thao tác mới mở được camera hoặc ứng dụng bản đồ.

Kính AI đầu tiên của Meta với màn hình rõ ràng đã khơi dậy sự quan tâm từ những người đam mê công nghệ trên toàn cầu. Một du khách đến từ Hà Lan đã nhờ tài xế Uber đưa mình tới cửa hàng Meta ở Burlingame để có thể mang về một cặp kính làm quà, vì cửa hàng chỉ cho phép mỗi người mua một cặp trong ngày đầu tiên ra mắt.

Bất chấp buổi trình diễn kém thuyết phục của Zuckerberg, chiếc kính đánh dấu một kỷ nguyên mới, không chỉ đối với công ty mà còn cho cuộc cách mạng AI rộng lớn hơn. Các nhà phân tích và các giám đốc điều hành ngành công nghiệp nhận định rằng thiết kế này có thể là "smartphone thế hệ tiếp theo", và đưa lời hứa hẹn về một trợ lý AI cá nhân toàn năng đậm chất khoa học viễn tưởng trở nên gần gũi hơn.

Smartphone với AI hiện giờ thì sao?

AI trên điện thoại thông minh vẫn chưa tạo ra đột phá lớn. iPhone 16, chiếc smartphone AI đầu tiên của Apple, không đáp ứng được kỳ vọng, và công ty đã giảm nhẹ tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo như một điểm bán hàng cho dòng sản phẩm iPhone 17 năm nay.

Hầu hết các nhà sản xuất điện thoại thông minh khác đều quảng cáo trợ lý AI trên thiết bị mới nhất của họ, nhưng chưa có ai thuyết phục được người tiêu dùng rằng có một trợ lý AI cá nhân mạnh mẽ đang ẩn chứa trong điện thoại mà họ có thể dễ dàng giao phó nhiệm vụ hoặc trò chuyện.

Tuy nhiên, một thiết bị thanh lịch mà người dùng có thể đeo cả ngày có thể tạo ra sự khác biệt bằng cách trở thành một nền tảng tự nhiên hơn để tương tác với các trợ lý AI đó.

"Kính AI cung cấp một giao diện tự nhiên hơn cho các trợ lý AI cá nhân, cho phép tính toán liên tục, không cần chạm vào và theo ngữ cảnh, nó có thể nhìn thấy những gì người dùng nhìn thấy và nghe được những gì họ nghe thấy," bà Flora Tang, nhà phân tích cao cấp tại Counterpoint Research nhận xét.

"Điều này hỗ trợ dịch thuật thời gian thực, nhận dạng đối tượng và hỗ trợ chủ động theo cách mà điện thoại thông minh, vẫn còn phụ thuộc vào cảm ứng hoặc kích hoạt bằng giọng nói, trải nghiệm khó có thể sánh kịp."

Có lẽ đó là lý do tại sao các công ty công nghệ lớn ở Mỹ và Trung Quốc lại đặt cược vào một sản phẩm ngách như vậy, chỉ mới xuất xưởng vài triệu đơn vị trên toàn cầu, như một trận chiến quan trọng trong kỷ nguyên AI.

Công ty nghiên cứu Omdia ước tính rằng doanh số bán kính AI toàn cầu sẽ đạt 5.1 triệu sản phẩm vào năm 2025, tăng 158% trong một năm, nhưng vẫn còn quá khiêm tốn so với doanh số hơn 1 tỷ chiếc smartphone được bán ra thị trường hàng năm.

Theo Counterpoint, Meta chiếm 70% tổng số kính thông minh được xuất xưởng trong nửa đầu năm nay và đã bán hơn 3 triệu cặp kính Ray-Ban AI kể từ khi ra mắt vào tháng 9 năm 2023, nhưng vẫn chỉ là con số lẻ nếu đem so với số lượng iPhone mà Apple bán ra mỗi quý.

Tuy nhiên, Apple cũng được cho là đang phát triển cặp kính AI của riêng họ. OpenAI, nhà phát triển ChatGPT, đã thuê cựu giám đốc thiết kế của Apple để phát triển các thiết bị phần cứng AI bao gồm cả kính, theo thông tin từ tờ The Information.

Trong khi đó, Google đang hợp tác với Samsung để phát triển kính AI có trợ lý AI được hỗ trợ bởi mô hình Gemini và thiết kế của các thương hiệu đồ mắt Gentle Monster và Warby Parker, Nikkei Asia đã báo cáo trước đây.

Ở châu Á, Alibaba, ByteDance và Tencent đang làm việc trên các loại kính AI tương tự dự kiến sẽ sớm ra mắt tại Trung Quốc.

Một lý do khiến nhiều người quan tâm đến các thiết bị đeo được này là tiềm năng của chúng để trở thành biên giới tiếp theo của các hệ sinh thái "phần mềm và phần cứng" được coi là rất quan trọng để chiến thắng trong cuộc đua AI.

“Kính AI dự kiến sẽ trở thành một phụ kiện thông minh ngày càng quan trọng, hỗ trợ các chiến lược đa thiết bị của các công ty công nghệ và giúp người dùng giảm sự phụ thuộc vào điện thoại thông minh,” bà Tang tại Counterpoint nói.

Rokid, nhà phát triển kính thông minh đã vượt qua các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc để ra mắt kính AI đầu tiên với màn hình trong nước, cho biết họ đã bán hơn 300.000 chiếc như vậy năm nay.

"Chúng tôi cũng nhận được sự hỗ trợ rất nhiều từ chính phủ vì họ coi đây là một phần quan trọng của chiến lược công nghệ quốc gia," ông Liang Guan, giám đốc điều hành tại thị trường Mỹ của Rokid nói thêm, cho biết kính AI của công ty đã được chọn làm quà tặng nhà nước cho các quan chức tham dự Triển lãm Thương mại Trung Quốc - ASEAN tại Quảng Tây vào tháng này.

Các chức năng AI của kính Rokid được hỗ trợ bởi mô hình Qwen của Alibaba. Bất chấp gã khổng lồ thương mại điện tử đang lên kế hoạch ra mắt kính Quark AI của riêng mình vào cuối năm 2025, ông Guan cho biết Rokid không phải là đối thủ cạnh tranh của Alibaba mà là một đối tác quan trọng sẽ mang nhiều người dùng hơn vào hệ sinh thái phần mềm rộng lớn của công ty, từ các ứng dụng thanh toán đến bản đồ.

"Họ muốn mô hình AI của mình được ứng dụng bởi nhiều người hơn để có thêm nhiều người tham gia hệ sinh thái của họ," ông Guan nói. Và việc thu hút người dùng vào các hệ sinh thái có lẽ là thứ quan trọng hơn đối với các công ty công nghệ lớn như Alibaba so với việc bán thêm một vài cặp kính.

Trên thực tế, những người dẫn đầu trong lĩnh vực kính thông minh ở Mỹ và Trung Quốc cũng là những người dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu. Các công ty có mô hình ngôn ngữ lớn của riêng mình, chẳng hạn như Google với Gemini và Meta với Llama, có lợi thế vì vai trò quan trọng của trợ lý AI trong các thiết bị này đối với trải nghiệm người dùng, theo Bob O'Donnell, chủ tịch và nhà phân tích trưởng tại Technalysis Research.

"Đây là một lý do khiến Apple cần phải cải thiện về mô hình AI của họ, bởi vì mọi người sẽ muốn tương tác với những thiết bị đó theo cách đó. Họ không muốn chạm vào điện thoại của mình. Họ chỉ muốn tương tác bằng cách nói chuyện," ông cho biết thêm.

Kính Mỹ vs. kính Trung Quốc, hay là AI Mỹ vs. AI Trung Quốc

Khi cuộc đua kính AI nóng lên, các công ty Mỹ và Trung Quốc cuối cùng sẽ đối đầu trên thị trường toàn cầu. Chất lượng mô hình AI cơ bản của họ có thể là yếu tố quyết định ai sẽ giành chiến thắng.
Các công ty Trung Quốc có một số lợi thế nhất định. Chuỗi cung ứng công nghệ trong nước của họ có thể giúp các nhà sản xuất kính thông minh nội địa vượt qua đối thủ cạnh tranh về chi phí và hiệu quả, tương tự như cách các nhà sản xuất điện thoại thông minh như Huawei, Xiaomi và Oppo đang nhanh chóng đuổi kịp Apple về thị phần toàn cầu.

"Các công ty Trung Quốc được hưởng lợi từ cơ sở người dùng trong nước khổng lồ và các hệ sinh thái siêu ứng dụng, chẳng hạn như WeChat và Douyin, thúc đẩy các trường hợp sử dụng hàng ngày, cùng với chuỗi cung ứng phần cứng mạnh mẽ và hiệu quả chi phí, mang lại cho họ một lợi thế về lặp đi lặp lại nhanh chóng và giá cả cạnh tranh," bà Tang nói.

Trong khi đó, các công ty công nghệ lớn của Mỹ "có nhiều nguồn lực tài chính hơn để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI và phần mềm, vượt trội trong tích hợp phần cứng-phần mềm và tận hưởng các thương hiệu tiêu dùng được công nhận trên toàn cầu," bà Tang bổ sung.

Mặc dù DeepSeek và các mô hình khác ở Trung Quốc đang nhanh chóng đạt được sự tương đương với đối thủ cạnh tranh của Mỹ về hiệu suất, nhưng các nhà sản xuất kính AI của Trung Quốc không thể chinh phục thị trường toàn cầu "nếu thiếu các mô hình ngôn ngữ tiếng Anh tốt, đó sẽ là điểm dừng chân cho các OEM của Trung Quốc," ông O'Donnell tại Technalysis nói.

Ông Guan tại Rokid lại phản đối.

Công ty đang lên kế hoạch ra mắt kính AI đầu tiên của mình tại Mỹ vào tháng 11 với giá 599 USD. Phiên bản toàn cầu này sẽ được hỗ trợ bởi cả mô hình Alibaba và GPT. "Người dùng có thể thoải mái lựa chọn mô hình AI mà họ muốn sử dụng, đó không phải là vấn đề," ông Guan nói.

Bất chấp tiềm năng của kính AI, các nhà phân tích và những người tham gia ngành công nghiệp cho biết các thiết bị đeo được khó có thể thay thế điện thoại thông minh trong tương lai gần, do những hạn chế về sức mạnh điện toán và xử lý AI trên thiết bị, cũng như những thách thức về tản nhiệt và tuổi thọ pin, đồng thời vẫn cần phải giữ cho sản phẩm nhẹ và nhỏ gọn trên mặt mọi người.

"Mọi người đều muốn có cho mình một JARVIS, trợ lý AI toàn năng của Iron Man, nhưng những gì một cặp kính có thể làm được hiện tại vô cùng giới hạn, vì không gian bên trong thiết bị mà chúng tôi có là rất hạn chế," ông Guan nói.

Khi Meta trình diễn trực tiếp thất bại, có thể mất nhiều năm nữa các kính AI và các sản phẩm tương tự mới trở thành một sản phẩm trưởng thành như smartphone ngày nay và được mọi người chấp nhận. "Nó đang trở nên thú vị, nhưng vẫn chưa hoàn thiện," ông O'Donnell nói.

Theo Nikkei Asia