Từ 0% lên 14% chỉ sau vài tháng: Biến thể mới đang lây lan nhanh trong mùa hè 2025

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), tính đến đầu tháng 8, Stratus đã trở thành biến thể phổ biến thứ ba tại Mỹ, chiếm khoảng 14% tổng số ca nhiễm, tăng vọt từ mức 0% hồi tháng 3. Ở châu Âu, Stratus đã thay thế biến thể Nimbus và ghi nhận sự xuất hiện ở nhiều nước như Anh, Ấn Độ và Ukraine.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xác nhận tỷ lệ toàn cầu của biến thể XFG đã tăng từ 7,4% lên 22,7% chỉ trong vòng một tháng – mức tăng khiến cơ quan này phải đưa chủng virus vào danh sách biến thể đang được theo dõi.

Stratus là hậu duệ lai giữa hai biến thể F.7 và LP.8.1.2. Theo GS. Subhash Verma, chuyên gia về miễn dịch và vi sinh tại Đại học Nevada (Mỹ), các đột biến của chủng XFG giúp virus “né” được kháng thể tốt hơn, nhưng không làm tăng rõ rệt mức độ lây lan hay mức độ nghiêm trọng của bệnh. Điều này đồng nghĩa: Người nhiễm có thể không triệu chứng hoặc chỉ có biểu hiện rất nhẹ – nhưng vẫn là nguồn lây ra cộng đồng.

Dù vậy, WHO vẫn đánh giá rủi ro y tế của XFG ở mức thấp, đồng thời khẳng định các loại vaccine hiện hành vẫn hiệu quả trong việc giảm nguy cơ chuyển nặng và tử vong.

Triệu chứng “ngầm”, dễ nhầm cảm cúm 

Khác với các biến thể trước đó, Stratus gây triệu chứng khá nhẹ và dễ bị bỏ qua. Theo CDC và các báo cáo tại châu Âu: Triệu chứng nổi bật nhất là khàn giọng, ho khan, đau họng, khó nuốt. Một số trẻ em được ghi nhận có biểu hiện giống cảm lạnh nặng. Ít xuất hiện sốt cao hay mất vị giác/khứu giác như trước đây.

Chính vì những triệu chứng “quen mà lạ” này, nhiều người nhiễm có thể không đi xét nghiệm và tiếp tục lây lan virus, đặc biệt trong các sự kiện đông người vào mùa lễ hội cuối năm.

Dù chưa có dấu hiệu bùng phát mạnh như các làn sóng trước, các chuyên gia y tế vẫn kêu gọi người dân cảnh giác – không hoang mang nhưng cũng không chủ quan. Một số khuyến cáo chính đã được đưa ra, bao gồm: Người có triệu chứng nghi ngờ nên xét nghiệm sớm, cách ly nếu dương tính. Cân nhắc tiêm nhắc lại vaccine, đặc biệt với người già, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai. Giữ thói quen vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang nơi công cộng, đặc biệt trong không gian kín, đông người.

Dù dịch Covid-19 đã qua giai đoạn đỉnh điểm, thực tế là virus SARS-CoV-2 vẫn đang tiếp tục tiến hóa âm thầm, và các biến thể như Stratus nhắc nhở chúng ta rằng: vaccine không khiến dịch biến mất, nhưng giúp ta sống chung an toàn hơn. Sự thận trọng vừa đủ và hiểu đúng bản chất các biến thể mới chính là “liều vaccine” nhận thức giúp chúng ta không bị bất ngờ lần nữa.

Trang Đào