Trung Quốc công bố QiMeng (Giác Ngộ) - hệ thống thiết kế chip tự động bằng AI
Đăng lúc
23:26 12.06.2025
Trung Quốc đã có giải pháp đối phó với tình huống không thể tiếp cận các công cụ thiết kế chip theo các hạn chế mà chính quyền Trump đang muốn áp đặt. Nước này đã vừa tiết lộ một hệ thống thiết kế chip tự động bằng AI có tên QiMeng ("Giác Ngộ") và hệ thống này được cho là đã có thể thiết kế một con chip phục vụ cho tính năng tự hành trên xe hơi trong chỉ vài ngày thay vì nhiều tuần.
Được phát triển bởi Phòng thí nghiệm quốc gia về bộ xử lý, Trung tâm nghiên cứu phần mềm thông minh và Đại học thuộc Viện hàn lâm khoa học Trung Hoa (CAS), hệ thống này nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển bán dẫn và giảm sự phụ thuộc vào con người. QiMeng khai thác các mô hình ngôn ngữ lớn để tự động thiết kế chip. Các nhà phát triển QiMeng đã mở mã nguồn của hệ thống, đưa lên GitHub và công bố nhiều tài liệu kỹ thuật chi tiết.
QiMeng có 3 lớp chức năng, lớp nền là một mô hình chip xử lý đặc biệt có thể hiểu và xử lý các tác vụ liên quan đến thiết kế chip. Lớp giữa là một trình thiết kế thông minh đảm trách thiết kế phần cứng và phần mềm của chip. Lớp trên cùng gồm nhiều ứng dụng thiết kế chip, đây cũng là lớp mà người dùng sẽ tương tác trực tiếp với QiMeng.
Các thành phần này hoạt động cùng nhau để hỗ trợ thiết kế chip đầu cuối, tạo ra ngôn ngữ mô tả phần cứng, thiết lập hệ điều hành và tạo chuỗi công cụ biên dịch mã. QiMeng sẽ tự “tiến hóa” qua quá trình được sử dụng để thiết kế chip.
Bằng hệ thống QiMeng, các nhà nghiên cứu đã chế tạo thành công 2 vi xử lý là QiMeng-CPU-v1 được cho là tương đương Intel 486 - một vi xử lý x86 32-bit được Intel ra mắt năm 1989 và QiMeng-CPU-v2 có thể so sánh với Cortex A53 - vi xử lý 64-bit tiên tiến hơn được ARM công bố năm 2012.
QiMeng được công bố vào thời điểm Hoa Kỳ đang gây áp lực cho các hãng làm phần mềm tự động hóa thiết kế điện tử (EDA) ngừng bán cho các công ty Trung Quốc. EDA là một thị trường gồm nhiều công ty lâu đời trong đó 3 gã khổng lồ của Mỹ là Synopsys, Cadence Design System và Mentor Graphics Corp (giờ là Siemens EDA) - chiếm đến 82% thị trường EDA của Trung Quốc và gần 75% thị phần toàn cầu.
Hệ thống QiMeng là một nỗ lực nhằm giảm sự phụ thuộc vào các công ty phương Tây. Nhóm nghiên cứu tại CAS cho biết: "Mục tiêu là cải thiện hiệu quả, giảm chi phí và rút ngắn chu kỳ phát triển khi so sánh với các phương pháp thủ công." Ngoài ra, QiMeng cũng cho phép tùy biến nhanh các kiến trúc chip và phần mềm được thiết kế cho từng nhu cầu cụ thể.
Có thể nói QiMeng là nỗ lực mới nhất nhằm giúp Trung Quốc thu hẹp khoảng cách về khả năng thiết kế chip trong bối cảnh quốc gia này vẫn vụt hậu so với phương Tây về năng lực thiết kế cũng như chưa thể bắt kịp khả năng sản xuất chip tiến tiến như TSMC của Đài Loan. Các nhà phát triển tại CAS cũng thừa nhận những rào cản hiện hữu như "công nghệ chế tạo, nguồn lực hạn chế và sự đa dạng của hệ sinh thái chip". Tuy nhiên họ hy vọng QiMeng sẽ giúp tự động hóa quá trình thiết kế và chuẩn hóa chip về lâu dài.