Bạn có nhận ra không? 

Có những đứa trẻ lúc nhỏ nhìn qua rất lanh lợi, thông minh, ai cũng kỳ vọng sẽ thành công. Thế mà lớn lên lại chẳng làm nên chuyện gì. Ngược lại, có những đứa bé khi còn nhỏ rất bình thường, chậm chạp, không ai đánh giá cao — nhưng khi trưởng thành lại thành đạt, gây dựng được sự nghiệp.

Một nhà giáo dục từng nói: “Những đứa trẻ thực sự thông minh thường có 3 đặc điểm nổi bật ngay từ khi còn nhỏ”. 

Vậy 3 đặc điểm đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé:

Đặc điểm 1: Trẻ thông minh thường “nhút nhát”, dè dặt khi còn nhỏ

Làm cha mẹ, ai cũng sợ con bị dán mác “nhút nhát”. Vì trong suy nghĩ phổ biến, nhút nhát là điểm yếu – là rào cản khiến con mất cơ hội, dễ bỏ cuộc trước thử thách.

Thực tế, có 1 quan điểm đặc biệt như sau: "Trẻ thông minh thường nhút nhát". 

Ban đầu nghe có vẻ vô lý, nhưng suy nghĩ kỹ, bạn sẽ thấy rất hợp lý.

Ví dụ: Hai đứa trẻ cùng chơi ở bờ sông. Một đứa dám nhảy xuống bắt cá, mò cua – bị khen là gan dạ. Một đứa không dám xuống – bị chê là nhút nhát.

Nhưng thực chất: Đứa "gan dạ" kia có thể là thiếu suy nghĩ, bốc đồng, không lường trước nguy hiểm. Còn đứa “nhút nhát” lại thường có suy nghĩ chín chắn, biết phân tích rủi ro và hậu quả.

Giống như nhân vật thiên tài Sheldon trong phim The Big Bang Theory, lúc nhỏ từng bị nghẹn vì xúc xích nên sau đó luôn yêu cầu phải nhai 20 lần trước khi nuốt.

Nghe qua có vẻ kỳ quặc, nhưng thực chất là cậu có tư duy phân tích logic, biết rút kinh nghiệm và áp dụng quy tắc phòng ngừa – đây là biểu hiện rõ ràng của trí tuệ cao.

Đặc điểm 2: Trẻ thông minh thường có “tính nổi loạn” theo từng giai đoạn phát triển

Theo tạp chí Developmental Psychology, trẻ thường trải qua 3 giai đoạn nổi loạn chính:

- 2–3 tuổi: Trẻ bắt đầu muốn tự làm chủ, tự đưa ra quyết định. Nếu cha mẹ không đồng ý, trẻ sẽ phản ứng mạnh, ăn vạ, khóc lóc.

- 7–9 tuổi: Trẻ không còn hoàn toàn nghe lời cha mẹ. Bắt đầu phản kháng, tranh luận, thách thức quyền uy của người lớn.

- 12–18 tuổi: Giai đoạn dậy thì, trẻ khát khao độc lập. Không muốn bị kiểm soát, dễ phản cảm với mọi sự chỉ đạo từ cha mẹ.

Phần lớn phụ huynh chỉ chú ý đến giai đoạn nổi loạn ở tuổi dậy thì, mà bỏ qua hai giai đoạn đầu – trong khi đó cũng là lúc trẻ đang hình thành ý thức cá nhân rất mạnh.

Vì sao vậy? Vì nhiều cha mẹ vẫn giữ tư tưởng “con ngoan phải biết vâng lời”. Họ không chấp nhận sự phản kháng, nên thường áp đặt, kiểm soát, vô tình dập tắt cá tính của con.

Thực chất, cái gọi là “nổi loạn” chính là biểu hiện của tư duy độc lập, có chính kiến – và đó là dấu hiệu của một đứa trẻ thông minh.

Đặc điểm 3: Trẻ thông minh có khả năng tập trung cao độ và trí nhớ tốt

Khái niệm IQ được nhà tâm lý học người Đức – Wilhelm Stern – đưa ra từ năm 1912, với công thức:

IQ = Tuổi trí tuệ (MA) ÷ Tuổi thực (CA) × 100

Mặc dù các nhà nghiên cứu có nhiều cách hiểu khác nhau về cấu trúc IQ, nhưng tất cả đều đồng ý rằng hai năng lực cực kỳ quan trọng là:

Khả năng tập trung cao

Trí nhớ xuất sắc

Trường Giáo dục Harvard từng tiến hành một nghiên cứu kéo dài 10 năm với 1.200 trẻ em có IQ trên 130. Kết quả: Phần lớn các em đều sở hữu khả năng tập trung cao độ và ghi nhớ vượt trội – đây chính là “vũ khí bí mật” giúp các em thành công.

Nhà tâm lý học Daniel Goleman – tác giả cuốn Emotional Intelligence – cũng khẳng định: 

"Khả năng tập trung ảnh hưởng đến thành tựu của một người còn hơn cả chỉ số IQ". 

Cứ nhìn vào các thiên tài như Einstein hay Newton sẽ thấy rõ:

Einstein từng mải mê quan sát một con bọ bò trên lá cây mà quên cả giờ về, trời mưa to vẫn không hay biết.

Newton thì được kể là từng luộc đồng hồ thay vì trứng, vì quá say mê nghiên cứu.

Những ví dụ ấy cho thấy: Trẻ có khả năng tập trung cao và ghi nhớ tốt sẽ học nhanh hơn, sâu hơn, bền bỉ hơn – điều này có tác động lâu dài đến kết quả học tập và thành công trong tương lai.

Kết luận:

Nếu bạn phát hiện con mình:

- Khi học hay chơi có thể ngồi tập trung hàng giờ không chán,

- Không bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn xung quanh,

- Và có trí nhớ cực tốt với những gì từng học qua…

Đừng nghi ngờ gì nữa – đó chính là biểu hiện rõ ràng của một đứa trẻ thông minh!

Theo Thanh Hương