"Thuế suất đối ứng" vừa được ông Trump công bố sẽ ảnh hưởng sao tới ngành công nghệ?

Đăng lúc 21:31 03.04.2025

Đồng ý một chuyện, là hôm nay 03/04, ngoài từ khóa “thuế suất đối ứng” ra, chắc không có nội dung và chủ đề nào khiến anh em quan tâm hơn được nữa. Những ảnh hưởng từ thuế suất đối ứng tối đa 46% mà chính quyền Washington chuẩn bị áp lên các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, từ may mặc, thủy sản, nông sản đến thiết bị công nghệ sẽ còn là chủ đề bàn luận từ giờ đến hết tuần. Vả lại thuế suất này cũng chưa được áp dụng ngay từ bây giờ đâu, vì vẫn còn 7 ngày để chúng ta đàm phán với phía Mỹ trước khi con số ấy hoặc một con số khác được áp dụng.

Còn bài này sẽ liên quan hơn tới chủ đề khoa học công nghệ hơn, đó là ảnh hưởng của thuế suất đối ứng đối với ngành công nghệ Mỹ nói riêng và chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu nói chung.

Theo các chuyên gia nghiên cứu thương mại toàn cầu, các mức thuế quan rộng rãi, được tổng thống Donald Trump công bố rạng sáng nay 03/04 theo giờ Việt Nam, sẽ gây ra những ảnh hưởng lan tỏa trên khắp ngành công nghệ toàn cầu. Các biện pháp này, bao gồm mức thuế tối thiểu 10% đối với tất cả các quốc gia và các khoản thuế nhập khẩu mới tăng mạnh đối với các đồng minh thương mại quan trọng của Mỹ như Châu Âu, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ và Hàn Quốc, đã khiến giá cổ phiếu nhiều tập đoàn lao dốc trong phiên giao dịch cuối giờ sau đó.

Giá cổ phiếu của Meta và Nvidia mỗi hãng giảm khoảng 5%, CNBC đưa tin, trong khi Apple và Amazon giảm khoảng 6%. Nhà sản xuất iPhone thu được khoảng một nửa tổng doanh thu cả năm từ việc bán những chiếc điện thoại được sản xuất tại Trung Quốc và Ấn Độ, còn một số sản phẩm khác của họ được sản xuất tại Việt Nam. Thị trường mua sắm trực tuyến của Amazon cũng phụ thuộc rất nhiều vào hàng hóa do các thương nhân bên thứ ba ở Trung Quốc bán.

Những đợt giảm điểm trên thị trường chứng khoán có thể chỉ là khởi đầu. Nhiều nhà kinh tế cảnh báo rằng Nhà Trắng đã bắt đầu một trong những sự thay đổi lớn nhất trong thương mại toàn cầu trong nhiều thập kỷ, và một trong những kết quả có thể là giá cao hơn khiến người tiêu dùng Mỹ phải chịu đựng, và nguy cơ lạm phát gia tăng. Đầu tuần này, Goldman Sachs đã nâng dự báo xác suất suy thoái kinh tế của Hoa Kỳ trong 12 tháng tới lên 35%, từ mức 20%.

Tibor Besedes, một chuyên gia thương mại và giáo sư tại Trường Kinh tế Viện Công nghệ Georgia nói: "Có ý tưởng cho rằng người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn cho hàng hóa sản xuất tại Mỹ. Không có bằng chứng nào cho thấy điều đó từng xảy ra."

Besedes bổ sung rằng một lý do khiến người Mỹ bỏ phiếu bầu ông Trump là vì họ không hài lòng với tình hình lạm phát trong thời kỳ chính quyền Biden, và ông cho rằng sẽ rất khó để người Mỹ vui mừng nếu giá cả tiếp tục tăng cao.

GettyImages-2207584759-30e9db2f6b6b4cfbb2de194696c01b58.jpg

Một số mức thuế quan cụ thể đối với từng quốc gia, chẳng hạn như mức áp dụng cho Vương quốc Anh, Chile và Brazil, tương đối thấp. Những mức khác, chẳng hạn như mức áp dụng cho Trung Quốc, Campuchia, Việt Nam, Đài Loan, Ấn Độ và Thái Lan, lại cao hơn nhiều, dao động từ 26% đến 49%. Ông Trump thậm chí còn nhắm mục tiêu vào các hòn đảo không phải quốc gia độc lập, một số nơi không có xuất khẩu hoặc dân cư sinh sống.

Ít nhất cho đến nay, Trump đã miễn trừ một loại hàng nhập khẩu công nghệ quan trọng, đó chính là mặt hàng bán dẫn. Điều này có nghĩa là các công ty Mỹ như Nvidia, sử dụng chip tiên tiến do TSMC sản xuất, trạng bị trong các GPU tăng tốc xử lý AI của họ, sẽ không phải trả mức thuế 32% mà Trump áp đặt lên Đài Loan. Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu TSMC có vẫn phải chịu mức thuế suất chung 10% mà Trump cũng công bố hay không. Ước tính khoảng 44% chip bán dẫn xử lý logic nhập khẩu vào Mỹ đến từ Đài Loan.

Trong lĩnh vực công nghệ, các mức thuế quan của Trump có thể gây ra đòn giáng mạnh nhất cho thương mại điện tử. "Các nhà bán lẻ trực tuyến sẽ cảm nhận được tác động tiêu cực, và cả các thương hiệu thiết bị tiêu dùng," Ian Bremmer, một nhà khoa học chính trị và người sáng lập kiêm chủ tịch công ty tư vấn Eurasia Group nói.

Ngoài việc đưa ra các mức thuế quan rộng rãi, Trump cũng đã ký sắc lệnh hành pháp vào thứ 4, chấm dứt lỗ hổng thương mại đối với các bưu kiện từ Trung Quốc và Hồng Kông, cho phép người tiêu dùng Mỹ trực tiếp nhập khẩu hàng hóa trị giá dưới 800 USD mà không phải trả bất kỳ khoản phí nào.

Được gọi là quyền miễn trừ de minimis, nó đã được các gã khổng lồ mua sắm của Trung Quốc như Shein và Temu sử dụng để gửi hàng triệu bưu kiện đến Mỹ mỗi năm, hoàn toàn miễn thuế, giúp giữ giá sản phẩm của họ thấp và cạnh tranh cho người Mỹ. Nhưng sự miễn trừ này cũng quan trọng đối với các thị trường như eBay và Etsy, cho phép mọi người ở Mỹ mua hàng hóa từ những người bán tại Trung Quốc.

Việc loại bỏ quyền miễn trừ này cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến Amazon, vì gần đây họ đã ra mắt một bộ phận chuyên về các sản phẩm giá rẻ do Trung Quốc sản xuất, để cạnh tranh trực tiếp với Temu và Shein.

Trump đã cố gắng loại bỏ điều khoản de minimis cho các bưu kiện từ Trung Quốc vào tháng 2, thông qua một sắc lệnh hành pháp riêng, nhưng ông nhanh chóng rút lại biện pháp này sau khi rõ ràng rằng Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) không có đủ nguồn lực để kiểm tra hàng triệu bưu kiện bổ sung mỗi ngày, cùng lúc đảm bảo rằng các mức thuế liên quan chính xác được thanh toán. Sắc lệnh mới của ông cho biết sự miễn trừ miễn phí sẽ hết hạn vào ngày 2 tháng 5, cho CBP một vài tuần để chuẩn bị.

Ram Ben Tzion, đồng sáng lập và CEO của Publican, một nền tảng kiểm tra lô hàng kỹ thuật số, cho rằng ông Trump có ý định sử dụng việc loại bỏ de minimis để làm con bài thương lượng trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, vì nếu chính sách này thực sự bị bãi bỏ và thay thế bằng các mức thuế cao, nó có thể thay đổi hoàn toàn cách mua sắm trực tuyến mà người Mỹ đã quen:

"Quy mô và tầm quan trọng của điều này, nếu sau cùng nó được đưa vào áp dụng thực tế, là khổng lồ. Nó có thể thay đổi đáng kể thương mại điện tử. Nó có thể thay đổi đáng kể một số gã khổng lồ thương mại điện tử mà chúng ta đã biết trong những năm qua."

gettyimages-853168600-0b65bca0a37ae75d39712b6e4156cb71af57459f.jpg

Tuy nhiên, một số công ty công nghệ, đặc biệt là những công ty đã hoạt động vững chắc trong các lĩnh vực như hậu cần và phân tích dữ liệu, có thể thấy cơ hội trong các chính sách thương mại của Trump. Ngay sau khi các mức thuế quan được công bố, nhà thầu quốc phòng Palantir đã đăng một bài blog quảng bá dịch vụ trí tuệ nhân tạo mà công ty tự hào tuyên bố tích hợp "một loạt các nguồn dữ liệu" để giúp doanh nghiệp đảm bảo rằng "các quyết định liên quan đến thuế quan cân nhắc đầy đủ bối cảnh hoạt động."

Jay Gerard, người đứng đầu bộ phận hải quan và logistic của startup Nuvocargo, có trụ sở tại Mexico City, cho biết mặc dù ông "ghét các mức thuế quan", nhưng chúng đã tạo ra nhu cầu lớn hơn đối với các dịch vụ của công ty mình. Nuvoccargo hoạt động như một người môi giới vận tải giữa Mexico và Mỹ, đồng thời bán phần mềm giúp khách hàng đưa hàng hóa qua biên giới Mỹ. Nó cũng giúp họ xử lý các tài liệu hải quan. Công ty hiện dự báo sự gia tăng hoạt động của khách hàng trong tháng 4, tháng 5 và tháng 6, dự đoán rằng các mức thuế quan sẽ thúc đẩy kinh doanh.

Tuy nhiên, tháng vừa qua đã là "hỗn loạn" đối với các nhà nhập khẩu và người vận chuyển, khiến nhiều người trong số họ rơi vào tình trạng chờ đợi tốn kém. Đầu tháng 3, Trump áp đặt mức thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada, những lại rút lại quyết định này chỉ vài ngày sau đó. Trong khoảng thời gian rất ngắn đó, Gerard cho biết, nếu một xe tải vận chuyển hàng qua biên giới, người nhập khẩu đã phải trả khoản phí này: "Nếu họ nhập 100.000 USD đồ uống vào ngày hôm đó, họ sẽ phải trả 25.000 USD tiền thuế quan. Nếu xe tải băng qua một ngày sau đó, mức thuế sẽ biến mất."

Các công ty khác chuyên về hậu cần dường như cũng dị ứng với sự hỗn loạn này. “Về mặt lịch sử, mọi sự hỗn loạn đều tốt cho Flexport,” Ryan Petersen, CEO của startup logistic Flexport, đã viết trên X. "Nhưng có lẽ lần này là hơi quá mức."

Nick Vyas, Giám đốc sáng lập Viện Chuỗi Cung ứng Toàn cầu Randall R. Kendrick tại Trường Kinh doanh Marshall của USC, thừa nhận rằng các mức thuế quan cuối cùng là một loại thuế mà người tiêu dùng sẽ phải trả. “Bạn và tôi vào một thời điểm nào đó sẽ chính là những người phải chịu nó,” ông nói.

Nhưng Vyas tin rằng các mức thuế quan, nếu được thực hiện một cách chiến lược, có thể mang lại lợi ích cho nước Mỹ trong tầm dài hạn. Trong 30 năm qua, ông nói, đất nước đã chuyển từ tư duy sáng tạo sang tư duy tiêu dùng và trong quá trình này, ngày càng phụ thuộc vào một mắt xích chính trong chuỗi cung ứng toàn cầu: Trung Quốc. “Khi bạn rơi vào giai đoạn đó, nó sẽ gây nghiện. Bạn muốn tiếp tục tiêu dùng bằng cách tìm ra những cách rẻ nhất để mua sắm. Nhưng cùng lúc, bạn sẽ mất đi sự khao khát và kiến thức, và rồi sẽ quên mất cách tạo ra một thứ gì đó."

Vyas tin rằng nước Mỹ nên áp dụng phương pháp đa tầng đối với thương mại và sản xuất. Đầu tiên, Mỹ nên xây dựng cơ sở hạ tầng cho sản xuất chất bán dẫn và công nghệ quốc phòng tiên tiến, các ngành quan trọng đối với an ninh quốc gia.

Sau đó, để giúp tái thiết lực lượng lao động, hãy giới thiệu các chương trình học nghề cho các ngành công nghiệp bán tự động như sản xuất ô tô, đồng thời tiếp tục thuê ngoài sản xuất "các tiện ích", hoặc hàng hóa nhỏ, đồ điện tử và phụ kiện mà nước Mỹ không thể sản xuất với giá cả phải chăng. Ít nhất, đây sẽ là một dự án kéo dài ba đến năm năm, Vyas nói.

Nhưng chiến lược đó cũng đòi hỏi việc xây dựng một kế hoạch và tuân thủ nó. Vyas cho rằng: “Nước Mỹ nên tạo ra một chính sách khuyến khích một nhóm đồng minh. Ngay bây giờ, mọi người cảm thấy bối rối vì chúng ta đang chứng kiến những hành động giống như sự bộc phát cảm xúc chứ không phải những quyết định mang tính chiến lược."

Theo Wired