Người đứng sau sự trỗi dậy của DeepSeek là ai?

Tờ Fortune nhận định, nhà sáng lập DeepSeek Liang Wenfeng không có diện mạo trong tưởng tượng của mọi người về một nhân vật tiên phong phát triển trí tuệ nhân tạo. Ít nhất là không giống với CEO của OpenAI Sam Altman, một doanh nhân ở Thung lũng Silicon.

Thay vào đó, Liang đến từ thế giới tài chính. Sau khi tốt nghiệp Đại học Chiết Giang, Liang đã đồng sáng lập quỹ đầu cơ định lượng High-Flyer vào năm 2015. Tại đây Liang và cộng sự đã sử dụng AI vào các chiến lược giao dịch nhằm dự đoán xu hướng thị trường và giúp đưa ra quyết định đầu tư.

Theo Financial Times, Liang bắt đầu mua hàng nghìn bộ xử lý đồ họa của Nvidia vào năm 2021- trước khi chính quyền Biden bắt đầu hạn chế xuất khẩu chip AI từ Hoa Kỳ sang Trung Quốc, như một dự án phụ về AI.

Vào thời điểm đó, những người quen Liang coi đó là một sở thích kỳ quặc và có vẻ như mọi thứ sẽ chẳng đi đến đâu cả.

"Lần đầu tiên gặp, ông ấy (Liang) cho chúng tôi cảm giác về một anh chàng mọt sách với kiểu tóc khủng khiếp. Liang nói về việc xây dựng một cụm 10.000 chip để đào tạo các mô hình AI của riêng mình. Chúng tôi không coi trọng những lời nói đó lắm", một trong những đối tác kinh doanh của Liang nói với Financial Times.

"Ông ấy không thể diễn đạt tầm nhìn của mình ngoài câu nói: "Tôi muốn xây dựng thứ này và nó sẽ là một sự thay đổi lớn". Chúng tôi nghĩ rằng điều này chỉ có thể thực hiện được từ những gã khổng lồ như ByteDance và Alibaba", đối tác kinh doanh chia sẻ thêm.

Hình ảnh Liang Wenfeng (áo vest xám) trên phóng sự của CCTV

Kín tiếng với truyền thông

Reuters đưa tin, Liang Wenfeng, người sáng lập của công ty khởi nghiệp AI Trung Quốc DeepSeek năm nay 39 tuổi. Chỉ trong vài tuần qua, khi DeepSeek xuất hiện tràn ngập trên truyền thông quốc tế, Liang Wenfeng mới thực sự được biết đến. Trước đó, cái tên Liang Wenfeng hiếm khi xuất hiện.

Liang hầu như không hiện diện trên truyền thông cho tới ngày 20/1 vừa rồi khi ông là một trong 9 người được yêu cầu phát biểu tại một hội nghị chuyên đề kín do Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tổ chức.

Liang Wenfeng đã trả lời hai cuộc phỏng vấn hiếm hoi với một hãng truyền thông Trung Quốc vào năm ngoái và năm 2023. Ngoài ra, người đàn ông 39 tuổi này gần như không xuất hiện trước công chúng. Đại diện của DeepSeek đã không trả lời yêu cầu phỏng vấn của Reuters.

Cách tiếp cận khác biệt

Theo hình ảnh được Đài Truyền hình Trung Quốc CCTV ghi lại, hình ảnh của Liang Wenfeng tại hội thảo chuyên đề "rất trẻ trung", "đại diện của thế hệ thiên niên kỷ", trải ngược với các học giả tóc muối tiêu, các quan thức và giám đốc tập đoàn nhà nước ngồi xung quanh tại hội nghị chuyên đề kín.

Reuters đánh giá, việc Liang được mời chia sẻ ý kiến của mình tại một hội nghị về chính sách do Thủ tướng chủ trì cho thấy, Bắc Kinh thừa nhận vai trò của DeepSeek trong việc có khả năng đảo ngược trật tự AI toàn cầu, theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

Reuters đánh giá, việc Liang được mời chia sẻ ý kiến của mình tại một hội nghị về chính sách do Thủ tướng chủ trì cho thấy, Bắc Kinh thừa nhận vai trò của DeepSeek trong việc có khả năng đảo ngược trật tự AI toàn cầu, theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

Tuần trước, DeepSeek đã ra mắt trợ lý AI miễn phí và được truyền thông và người dùng đánh giá là đối thủ xứng tầm với ChatGPT của OpenAI. Điều đáng chú ý là mô hình hình sử sử dụng ít dữ liệu hơn với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các mô hình AI hiện tại.

Sự xuất hiện của DeepSeek đã gây ra đợt bán tháo cổ phiếu công nghệ toàn cầu, trong đó riêng ông lớn sản xuất chip AI, Nvidia đã mất 600 tỷ USD trong 1 ngày, mức giảm khủng khiếp nhất của một doanh nghiệp Mỹ trong lịch sử.

Năm ngoái, trong một cuộc phỏng vấn, Giám đốc điều hành Baidu, Robin Li cho rằng, Trung Quốc sẽ không bao giờ tái hiện được thành công của OpenAI và các công ty Trung Quốc nên tập trung vào việc áp dụng các mô hình AI hiện có cho mục đích thương mại.

Tuy nhiên, Liang Wenfeng đã chứng minh điều đó chưa hẳn đã đúng. Dưới sự lãnh đạo của Liang, DeepSeek không xây dựng ứng dụng. Thay vào đó, công ty tập trung tài năng và nguồn lực nghiên cứu để tạo ra một mô hình có thể sánh ngang hoặc tốt hơn của OpenAI.

Công ty cũng hy vọng trong tương lai sẽ tiếp tục nghiên cứu và cho ra mắt các các mô hình tiên tiến, có mã nguồn mở, cho phép các công ty khác sử dụng để xây dựng các sản phẩm AI hướng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Cách tiếp cận của Liang được đánh giá là nổi bật và khác biệt trong ngành công nghệ Trung Quốc. Ngành công nghệ Trung Quốc vốn quen với việc tiếp thu các sáng kiến từ nước ngoài, từ ứng dụng điện thoại thông minh đến xe điện đồng thời mở rộng quy mô nhanh hơn nhiều so với các quốc gia nơi những phát minh này lần đầu tiên được tạo ra.

"AI của Trung Quốc không thể ở vị thế đi sau mãi mãi. Chúng ta thường nói rằng có một khoảng cách một hoặc hai năm giữa AI của Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhưng khoảng cách thực sự là sự khác biệt giữa tính độc đáo và sự bắt chước", Liang cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Waves vào tháng 7 năm ngoái.

Các cuộc phỏng vấn của Liang cho thấy niềm tin rằng ngành công nghệ Trung Quốc đã đến ngã ba đường, nơi họ thiếu sự tự tin và không có đủ vốn cần thiết để tham gia vào các đột phá R&D cơ bản.

Theo Thuỳ An