Mỗi khi trời trở lạnh, mâm cơm gia đình Việt lại ưu tiên những món ăn nóng, dễ tiêu và có tác dụng giữ ấm cơ thể. Giữa rất nhiều loại rau củ quen thuộc ngoài chợ, có một cái tên được nhắc đến nhiều hơn cả: Củ cải trắng. Rẻ tiền, dễ mua nhưng trong ẩm thực Á Đông, loại củ này từ lâu đã được ví như “nhân sâm mùa đông”, gắn liền với quan niệm ăn uống để dưỡng sinh trong những tháng lạnh.

Vì sao củ cải trắng được gọi là “nhân sâm mùa đông”?

Trong y học cổ truyền phương Đông, củ cải trắng được xếp vào nhóm thực phẩm vừa là món ăn vừa có giá trị hỗ trợ sức khỏe. Nhiều tài liệu cổ ghi nhận củ cải có tác dụng thanh phế, hóa đờm, hỗ trợ tiêu hóa và làm dịu cơ thể khi ăn nhiều đồ đạm, dầu mỡ – điều thường gặp trong mùa đông.

Dân gian Trung Quốc có câu: “Mùa đông ăn củ cải, mùa hè ăn gừng, không cần bác sĩ kê đơn”. Cách nói này phản ánh quan niệm coi củ cải như một loại “thuốc tự nhiên” dùng hằng ngày, không phải để chữa bệnh mà để giúp cơ thể cân bằng, nhẹ nhõm hơn khi thời tiết lạnh.

Dưới góc nhìn dinh dưỡng hiện đại, củ cải trắng cũng được đánh giá cao nhờ giàu vitamin C, kali, chất xơ và các enzyme hỗ trợ tiêu hóa. Khi nấu chín, củ cải gần như mất vị cay, trở nên mềm, ngọt, dễ ăn – đặc biệt phù hợp với người cao tuổi và trẻ nhỏ.

Ở Việt Nam, củ cải trắng là cây rau màu ngắn ngày, được trồng nhiều nhất vào vụ đông – xuân, từ khoảng tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Thời tiết mát, ít mưa giúp củ cải phát triển đều, ít xốp và có vị ngọt rõ hơn so với các vụ trái mùa.

Nhờ dễ trồng và thu hoạch nhanh, củ cải trắng xuất hiện phổ biến ở hầu hết các chợ truyền thống từ Bắc vào Nam trong suốt mùa lạnh. Giá bán thuộc nhóm “dễ chịu” so với nhiều loại rau củ khác, khiến loại củ này trở thành lựa chọn quen thuộc cho bữa cơm hàng ngày của nhiều gia đình.

Chính sự sẵn có, dễ chế biến và phù hợp với thời tiết lạnh đã giúp củ cải trắng giữ vị trí bền bỉ trong ẩm thực mùa đông của người Việt.

Món ngon từ củ cải trắng, hợp mâm cơm mùa đông

Không cần chế biến cầu kỳ, chỉ với vài nguyên liệu quen thuộc, củ cải trắng có thể tạo nên những món ăn vừa ấm bụng vừa bổ dưỡng.

Canh củ cải trắng nấu thịt băm – nhẹ bụng, dễ tiêu

Củ cải được cắt lát mỏng, nấu cùng thịt băm xào sơ, cho ra bát canh có vị ngọt tự nhiên, thanh nhẹ. Món canh này thường được chọn cho bữa tối mùa đông vì không gây nặng bụng, phù hợp với người già và trẻ nhỏ, đồng thời giúp cơ thể dễ tiêu hóa hơn sau một ngày ăn uống nhiều đạm.

Củ cải trắng hầm xương – món canh giữ nhiệt ngày rét

Xương ống hoặc xương sườn được hầm nhỏ lửa cho ra nước ngọt, sau đó mới cho củ cải vào để giữ độ mềm và vị thanh. Canh củ cải hầm xương thường xuất hiện trong những ngày rét sâu, giúp làm ấm cơ thể, bổ sung khoáng chất và tạo cảm giác no lâu nhưng không ngấy.

Củ cải trắng kho thịt – đậm đà mà không ngấy

Khi kho cùng thịt ba chỉ, củ cải thấm gia vị và hút bớt mỡ, khiến món ăn đậm đà nhưng vẫn dễ ăn. Đây là món mặn rất “đưa cơm” trong mùa đông, đặc biệt khi ăn nóng cùng bát cơm trắng và đĩa rau luộc.

Theo Thu Phương