Rau đay (tên khoa học: Corchorus olitorius), còn được biết đến với tên gọi quốc tế là jute leaves, là một loại rau dân dã quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á, châu Phi. Không chỉ là nguyên liệu cho những món canh mát lành, rau đay còn được y học hiện đại và cổ truyền đánh giá cao nhờ giá trị dinh dưỡng và dược tính phong phú.

Ở Nhật Bản, rau đay được nhiều người yêu thích vì khả năng chống lão hóa, bảo vệ tiêu hóa. Họ cho rằng chất nhớt của rau đay có thể giữ ẩm cho da, giúp da săn chắc, đồng thời cũng hỗ trợ bảo vệ sức khỏe, tăng cường miễn dịch, chống loãng xương và bảo vệ tuổi thọ. Ở Ấn Độ và Malaysia, loại rau này cũng được sử dụng như một vị thuốc dân gian.

Rau đay chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu như vitamin A, C, E, B6, folate, canxi, sắt, magie và chất xơ. Đặc biệt, rau đay có hàm lượng omega-3 thực vật (ALA) cao, giúp chống viêm và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.

Rau đay chứa nhiều chất nhầy tự nhiên (mucilage), đây là dạng polysaccharid hòa tan trong nước. Khi rau đay được nấu lên, đặc biệt là nấu canh, bạn sẽ thấy nước canh có độ sánh nhẹ và hơi nhớt. Nếu bạn không quen với cảm giác nhớt khi ăn, có thể trộn rau đay với rau mồng tơi hoặc rau dền để giảm độ nhớt mà vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng. 

Tuy nhiên, cũng chính sự “nhơn nhớt” trong rau đay lại mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe khi sử dụng. Chất nhớt đó bao gồm các hợp chất như polysaccharid, inositol và sucrose, khi nấu lên sẽ giúp:

- Nhuận tràng, trị táo bón: Chất nhớt kích thích nhu động ruột, bôi trơn đường tiêu hóa, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn, hỗ trợ điều trị táo bón hiệu quả.

- Bảo vệ niêm mạc dạ dày: Chất nhầy tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa.

- Giảm cholesterol xấu: Chất xơ hòa tan trong rau đay giúp giảm hấp thu cholesterol xấu (LDL), hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Ngoài ra, theo nghiên cứu, rau đay còn có nhiều công dụng khác đáng chú ý như:

1. Bảo vệ tim mạch

Hạt rau đay chứa olitorisid và corchorosid, các glycosid có tác dụng trợ tim, giúp điều hòa nhịp tim và tăng cường sức co bóp cơ tim.

2. Thanh nhiệt, giải độc

Theo y học cổ truyền, rau đay có tính hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc, đặc biệt hữu ích trong những ngày hè oi bức

3. Lợi sữa cho mẹ sau sinh

Rau đay giúp tăng thể tích và chất lượng sữa mẹ nhờ hàm lượng nước và chất nhầy cao, đặc biệt hiệu quả khi sử dụng trong 4 tuần đầu sau sinh.

4. Bổ sung canxi, ngừa còi xương

Với 182 mg canxi trong mỗi 100g, rau đay là nguồn bổ sung canxi tự nhiên, hỗ trợ phát triển xương ở trẻ nhỏ và phòng ngừa loãng xương ở người lớn tuổi

5. Hỗ trợ hệ miễn dịch

Rau đay giàu vitamin C và A, giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng .

6. Kháng viêm, bảo vệ gan

Các chất chống oxy hóa trong rau đay, như lycopene và omega-3, giúp giảm viêm và bảo vệ gan khỏi tổn thương.

7. Cải thiện giấc ngủ

Magie trong rau đay hỗ trợ thư giãn thần kinh, cải thiện chất lượng giấc ngủ, đặc biệt hữu ích cho người bị mất ngủ.

8. Hỗ trợ giảm cân

Hàm lượng chất xơ cao giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và giảm cholesterol xấu (LDL).

9. Tốt cho mắt

Vitamin B6 và folate trong rau đay giúp bảo vệ mắt, ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng và các vấn đề về thị lực.

Tuy nhiên, để tránh xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn, chúng ta nên lưu ý sử dụng rau đay tươi, sạch và nấu chín để đảm bảo an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, người có hệ tiêu hóa yếu, dễ bị tiêu chảy nên hạn chế ăn rau đay. Trẻ em dưới 5 tuổi cũng không nên ăn quá nhiều rau đay để tránh ảnh hưởng đến hấp thu canxi và kẽm.

(Tổng hợp)

Theo Nguyên An