Tía tô là loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, trong y học cổ truyền tía tô được xem là một dược liệu an toàn và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Nhiều người cũng thường lấy lá tía tô đun uống thay nước hàng này. Việc làm này liệu có tốt không?.

Tía tô còn gọi là tử tô, tô diệp, tử tô tử, tô ngạnh. Tên khoa học Perilla ocymoi, thuộc họ hoa môi (Labiatae). Tía tô được trồng ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam người dân dùng tía tô như một loại gia vị và làm thuốc.

Về thành phần hóa học, hạt tía tô có hàm lượng tinh dầu lớn và giàu các axit béo chưa bão hòa, chủ yếu là axit alpha-linoleic. Lá tía tô chứa khoảng 0,2% tinh dầu nguyên chất và các hydrocarbon, aldehyde, xeton, furan... Chiết xuất lá tía tô cho thấy có các chất chống oxy hóa, chống dị ứng, chống viêm, chống trầm cảm.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, lá tía tô có hàm lượng dầu khoảng 40%. Trong đó có một lượng lớn axit béo chưa bão hòa, chủ yếu là axit alpha-linoleic. Không những vậy, tía tô còn chứa 0,2% tinh dầu nguyên chất và các hydrocarbon, aldehyde, xeton, furan…

Ngoài ra, lá tía tô còn chứa nhiều protein thực vật, chất xơ, vitamin A, C cùng nhiều khoáng chất do đó tác dụng của lá tía tô giúp cơ thể tăng cường chuyển hóa và trao đổi chất.

6 công dụng của nước lá tía tô

Tại Nhật Bản, lá tía tô được gọi là "lá hồi sinh" vì chúng rất tốt để tăng cường sức khỏe. Do đó, nếu sử dụng lá tía tô để nấu nước uống, bạn sẽ cảm nhận rõ 6 công dụng cực tốt chỉ trong 1 tuần.

Cải thiện khả năng miễn dịch: Tía tô rất giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa khác, có thể tăng cường chức năng hệ thống miễn dịch, chống lại tác hại của gốc tự do. Ngoài ra, quả tía tô (Tử tô tử) có tác dụng chữa ho, trừ đờm, hen suyễn, tê thấp.

Cầm máu: Khi có vết thương chảy máu, người bệnh lấy lá tía tô non tán nhỏ, đắp trùm lên chỗ máu đang chảy rồi buộc lại. Tác dụng của lá tía tô sẽ giúp vết thương cầm máu, không gây mủ và không để lại sẹo khi lành.

Làm đẹp da: Uống nước lá tía tô mỗi ngày bổ sung cho cơ thể lượng dưỡng chất lớn có vai trò ngăn chặn sự hình thành sắc tố melanin, nguyên nhân gây nám, tàn nhang, đốm nâu trên da. Nguồn khoáng chất phong phú trong loại nguyên liệu tự nhiên này còn giúp cải thiện sắc tố, tẩy tế bào chết, từ đó xóa mờ nám, dưỡng trắng da cực kỳ nhanh chóng.

Giảm cân: Lá tía tô chứa nhiều protein thực vật, chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu do đó tác dụng của lá tía tô là tăng cường chuyển hóa, trao đổi chất từ đó đốt cháy, đào thải chất béo ra ngoài.

Lượng chất xơ trong lá tía tô có công dụng duy trì vóc dáng săn chắc, thon gọn. Uống nước lá tía tô thay nước lọc hàng ngày là phương pháp giảm cân cực kỳ hiệu quả.

Giảm viêm: Tía tô rất giàu chất chống oxy hóa và thành phần chống viêm, có thể làm giảm viêm, giảm đau cơ, đau khớp.

Hỗ trợ tiêu hóa: Nước lá tía tô có thể giúp kích thích sản xuất dịch tiêu hóa, từ đó cải thiện khả năng tiêu hóa thức ăn. Bác sĩ dinh dưỡng thường khuyên sử dụng nước lá tía tô để giảm triệu chứng đầy hơi và khó tiêu.

Cách nấu nước lá tía tô

Lá tía tô ngâm với nước muối pha loãng rồi rửa sạch. Đun sôi 2,5 lít nước lọc rồi cho lá tía tô vào. Đậy kín nắp, để hỗn hợp sôi khoảng 2 phút thì tắt bếp, để nguội. Sau đó, cho 3 lát chanh tươi vào bình, đậy nắp, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để uống suốt cả ngày.

Nên uống trước ba bữa chính khoảng 10-30 phút để ngăn ngừa hấp thu chất béo, đồng thời giảm lượng thức ăn nạp vào.

Có nên uống nước lá tía tô thay nước lọc?

Giống như mọi loại thực phẩm khác, khi sử dụng quá nhiều trong thời gian dài hoặc sử dụng không đúng cách, bạn có thể vô tình tạo ra những tác hại khôn lường, chưa kể một số người không nên dùng lá tía tô. Do đó dưới góc nhìn của y học cổ truyền, thì không nên dùng tía tô trong thời gian kéo dài.

Nước lá tía tô có thể khiến các tình trạng bệnh lý sau trở nặng hơn: sẽ khiến ra nhiều mồ hôi hơn, ra nhiều mồ hôi trộm không kiểm soát, đại tiện lỏng kéo dài... dẫn đến rối loạn điện giải và mất cân bằng của cơ thề. Ngoài ra trong lá tía tô có chứa nhiều acid oxalic. Nếu dùng nhiều cơ thể sẽ tích tụ acid oxalic ở tuyến thượng thận có thể gây suy thận, sỏi thận.

Trong lá tía tô có một số hoạt chất gây bệnh cao huyết áp, tổn hại đến hệ tim mạch. Ngoài ra, uống nhiều nước tía tô cũng có thể khiến cho cơ thể bị rối loạn tiêu hóa gây ra đầy hơi, chướng bụng và nhiều tác dụng phụ không mong muốn khác. Do đó, mỗi người hàng ngày chỉ nên dùng khoảng 2 ly nước lá tía tô , chia nhỏ từng lần uống. Vẫn sử dụng nước lọc để cung cấp đầy đủ nước cho cơ thể.

Nguyễn Phượng