Tại sao ngày càng nhiều hãng hàng không cấm dùng sạc dự phòng trên chuyến bay
Đăng lúc
23:07 30.03.2025
Trong thời gian gần đây, nhiều hãng hàng không tại châu Á, bao gồm Korean Air, Thai Airways, Asiana Airlines, EVA Air, và gần đây nhất là Vietnam Airlines và Vietjet Air, đã ra lệnh cấm sử dụng pin sạc dự phòng trên các chuyến bay của mình. Điều này khiến nhiều hành khách thắc mắc về lý do đằng sau những quy định này.
Pin sạc dự phòng lithium-ion vốn là một vật dụng quen thuộc mà du khách hay đem theo trong các chuyến bay. Đặc biệt là ở những chuyến bay dài, pin dự phòng giúp du khách có thể thoải mái sử dụng điện thoại, máy tính bảng, laptop mà không lo tình trạng hết pin.
Tuy nhiên, nhiều sự cố phát nổ, hoả hoạn bắt nguồn từ loại thiết bị này đã khiến pin dự phòng trở thành một mối đe doạ đến an toàn hàng không. Và việc pin dự phòng phát nổ không phải là chưa từng xảy ra. Theo thống kê của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), đã có hơn 500 sự cố liên quan đến pin lithium xảy ra trên máy bay trong vòng 20 năm qua, bao gồm các vụ cháy, nổ và phát nhiệt quá mức.
Một ví dụ là sự cố xảy ra vào ngày 28/1 tại hãng hàng không Air Busan. Khi chiếc máy bay A321 đang chuẩn bị cất cánh từ Busan (Hàn Quốc) đến Hong Kong, một đám cháy bất ngờ bùng phát trên máy bay. May mắn là khi đó máy bay chưa cất cánh, nên toàn bộ hành khách đã được sơ tán an toàn, nhưng ít nhất 7 người đã phải nhập viện do bị thương. Nguyên nhân được xác định là do pin dự phòng trong hành lý xách tay của hành khách bị quá nhiệt, dẫn đến cháy nổ.
Sau sự việc này, Hàn Quốc đã đưa ra quy định hạn chế và cấm hành khách cất giữ pin dự phòng và thuốc lá điện tử trong khoang hành lý phía trên, yêu cầu hành khách chỉ được phép mang pin dự phòng trong túi ghế phía trước hoặc mang theo bên người để dễ dàng quan sát và xử lý khi có sự cố diễn ra. Đồng thời, hành khách cũng không được phép sạc pin dự phòng qua cổng USB trên máy bay.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông Vận tải Hàn Quốc khuyến nghị pin dự phòng nên được bảo vệ trong các túi nhựa có khóa kéo hoặc túi bảo vệ để tránh va chạm với kim loại.
Thai Airways cũng đã ban hành lệnh cấm sử dụng và sạc pin dự phòng từ ngày 15/3 sau các sự cố cháy nổ nghi ngờ có liên quan đến thiết bị này. Các hãng hàng không khác như Singapore Airlines, Air Asia, EVA Air, China Airlines và Uni Air cũng đã áp dụng các quy định tương tự.
Tại Việt Nam, Vietnam Airlines và Vietjet Air cũng đã cập nhật quy định an toàn đối với việc mang theo pin dự phòng trên các chuyến bay. Cụ thể, pin dự phòng phải được lấy ra khỏi hành lý xách tay và đặt ở vị trí dễ dàng quan sát trong suốt chuyến bay. Hành khách không được phép cắm sạc pin dự phòng dưới bất kỳ hình thức nào, đồng thời cũng không được sử dụng pin dự phòng để sạc các thiết bị cá nhân trong suốt hành trình.
Tại sao pin dự phòng lại phát nổ
Có hai nguyên nhân chính khiến pin dự phòng phát nổ, một là do các yếu tố bên ngoài do cách sử dụng của người dùng và yếu tố bên trong là do lỗi của nhà sản xuất.
Vào năm 2016, Samsung đã đưa ra lệnh thu hồi toàn cầu đối với sản phẩm Galaxy Note 7 vì các “vấn đề về pin” khiến thiết bị dễ bắt lửa và đôi khi là phát nổ. 500 xe điện cân bằng cũng bị thu hồi do nguy cơ “bắt lửa và phát nổ.”
Theo Phó giáo sư Chrystal Zhang của trường Cao đẳng STEM, Đại học RMIT, pin lithium-ion thường được sử dụng trong các pin dự phòng vì chúng có thể lưu trữ một lượng năng lượng lớn mà không quá cồng kềnh và chi phí lại hợp lý. Tuy nhiên, loại pin này dễ bị quá nhiệt, hư hỏng hoặc chập mạch, gây cháy nổ. Nếu nhà sản xuất sử dụng linh kiện kém chất lượng hoặc lõi pin không đạt chuẩn, các thành phần bên trong pin có thể dễ dàng bị hư hỏng, dẫn đến nguy cơ quá nhiệt và cháy nổ dễ hơn.
Ngoài ra, thói quen sử dụng của người dùng cũng ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ và an toàn của pin dự phòng. Nhiều người thường xuyên để pin dự phòng ở nơi có nhiệt độ cao hoặc dưới ánh nắng mặt trời, khiến pin dễ bị quá nhiệt. Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, pin dự phòng cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc những khu vực có nhiệt độ cao. Nếu pin bị rơi hoặc va đập mạnh, các bộ phận bên trong cũng có thể bị hư hỏng, dẫn đến hiện tượng rò rỉ điện năng, gây ra cháy nổ.