Trí tuệ nhân tạo tổng quát hoàn toàn có thể mở ra thời kỳ Phục Hưng phiên bản 2.0

Đăng lúc 23:19 06.03.2025

Trong một bài viết mới đây trên Wall Street Journal, Eric Schmidt, cựu CEO của Google, đã chia sẻ góc nhìn của mình về việc AI sẽ mở ra một thời kỳ Phục Hưng mới.

Nếu bạn từng tìm hiểu lịch sử loài người, chắc hẳn sẽ biết rằng vào khoảng thế kỷ 14-17, với đỉnh cao vào khoảng thế kỷ 15 - 16, một giai đoạn phát triển rực rỡ đã diễn ra tại châu Âu. Các quốc gia như Ý, Anh, Pháp, Đức đã sản sinh ra những tên tuổi lớn như Leonardo da Vinci, Michelangelo, Nicolaus Copernicus, Galileo Galilei, Niccolò Machiavelli và nhiều tên tuổi khác. Đây là thời kỳ mà sự sáng tạo của con người đạt đỉnh cao, tạo nên những tác phẩm và công trình vĩ đại để lại kho tàng kiến thức đồ sộ cho nhân loại. Giai đoạn này được gọi là thời kỳ Phục Hưng – một trong những thời kỳ huy hoàng nhất của loài người.

Thời kỳ Phục Hưng 1.0 đã để lại rất nhiều tác phẩm giá trị cho loài người

AGI hiện tại với một số cột mốc quan trọng

Nói về AGI một chút thì nó đề cập đến các hệ thống có khả năng thực hiện bất kỳ nhiệm vụ trí tuệ nào mà con người có thể làm. Ngoài ra, một số định nghĩa của AGI còn mở rộng tới việc nó có khả năng vượt qua trí thông minh của con người trên mọi lĩnh vực. Không giống như trí tuệ nhân tạo tập trung vào một số tác vụ cụ thể như nhận diện hình ảnh hay ngôn ngữ, AGI sẽ sở hữu khả năng suy luận và học hỏi tổng quát.

AlphaFold 3 của DeepMind là một tiến bộ quan trọng cho thấy AGI có thể xuất hiện trong vài thập kỷ tới

Một dấu mốc quan trọng trong hành trình tiến tới AGI là khả năng tạo ra tri thức dựa trên phát hiện của chính nó, thay vì chỉ truy xuất và kết hợp thông tin do con người tạo ra. Các tiến bộ gần đây như AlphaFold của DeepMind dự đoán cấu trúc protein mà không cần dữ liệu tương tự trước đó hay AlphaGeometry giải các bài toán toán học phức tạp đã chứng minh khả năng ngày càng vượt trội của AI trong việc tạo ra tri thức mới. Những thành tựu này cho thấy AGI có thể xuất hiện trong vài thập kỷ tới.

Bên cạnh đó, các mô hình suy luận tiên tiến từ OpenAI và DeepSeek cũng đạt được những bước tiến lớn. Ví dụ như mô hình o3 của OpenAI đạt 96,7% trong Kỳ thi Toán học Hoa Kỳ năm 2024 và gần 88% trong bài kiểm tra ARC-AGI, được thiết kế để so sánh khả năng suy luận của các mô hình với con người. Đây là những bước nhảy vọt thực sự trên hành trình hướng tới AGI.

AGI đang tiếp tục được phát triển mạnh mẽ

Tuy nhiên, điều quan trọng là hiện tại có loài người đang tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của AI với những cách thức đổi mới quan trọng. Một số phương pháp khá phổ biến hiện nay là học tăng cường (reinforcement learning) và tự học lặp đi lặp lại (Recursive Self-Learning).

Đầu tiên là việc học tăng cường. Thay vì được huấn luyện từ các tập dữ liệu tĩnh, học tăng cường liên quan đến việc tích cực huấn luyện các mô hình thông qua phần thưởng (rewards) có định hướng mục tiêu thông qua thử và sai. Mô hình thử nghiệm một giải pháp, và nếu gặp trở ngại hoặc nhận phản hồi không tốt, nó điều chỉnh cách tiếp cận cho đến khi tìm ra giải pháp tốt hơn.

Reinforcement Learning là cách mà trí tuệ nhân tạo thử và sai để cải thiện khả năng của mình

Ngoài ra, việc tự học lặp đi lặp lại (Recursive Self-Learning) như cách hệ thống AlphaGo Zero tự học cách chơi cờ vây mà không cần dữ liệu từ con người, đã chứng minh khả năng tự huấn luyện bằng cách dữ liệu tự tạo, một quy trình có thể dẫn đến những bước tiến vượt bậc trong các lĩnh vực như toán học và lập trình. Và đây cũng chính là hai lĩnh vực mà AGI có thể xuất hiện đầu tiên khi chúng có các quy tắc rõ ràng.

Cuối cùng, bằng cách kết hợp các lĩnh vực có suy luận logic như toán học với khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, các hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể thu hẹp khoảng cách giữa kiến thức cấu trúc và ngữ nghĩa, mở khóa những hiểu biết sâu rộng trong nhiều lĩnh vực, tạo tiền đề để AGI xuất hiện.

AGI mở ra thời kỳ Phục Hưng phiên bản 2.0

Khi AGI xuất hiện, nó có thể đóng vai trò quan trọng trong rất nhiều lĩnh vực. Đầu tiên là khoa học với việc đẩy nhanh các đột phá trong các lĩnh vực như vật lý, sinh học và kinh tế bằng cách xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và tạo ra các giả thuyết mà con người khó có thể thực hiện được. Ngoài ra, với năng lực của mình, AGI có thể hỗ trợ con người giải quyết nhiều vấn đề, từ việc khám phá thuốc chữa bệnh đến mô hình hoá việc dự đoán khí hậu. Hay nó có thể trở thành công cụ giải quyết những thách thức cấp bách của nhân loại với những giải pháp sáng tạo hơn so với những phương pháp truyền thống.

Điều quan trọng là đã có rất nhiều bài viết nói về việc AGI có thể đe doạ đến sự tồn tại hay thay thế con người. Tuy nhiên, nhìn tích cực thì AGI có thể nâng cao sự sáng tạo, hỗ trợ khả năng ra quyết định và kiến thức của con người về các hệ thống phức tạp. Chính những điều này có thể đánh dấu một thời kỳ phục hưng mới trong tri thức và khả năng của con người. Từ việc tăng tốc khám phá thuốc đến quản lý toàn bộ công ty, từ cá nhân hóa giáo dục đến tạo ra vật liệu mới cho khám phá không gian, AGI có thể giúp giải quyết một số thách thức cấp bách nhất của nhân loại. Quan trọng nhất, nó có thể tăng cường trí tuệ con người, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và vị trí của chúng ta trong vũ trụ.

Thách thức và cân nhắc đạo đức

Bên cạnh những tiềm năng đầy hứa hẹn, một vấn đề khác luôn được đặt ra là những thách thức và cân nhắc về mặt đạo đức với AGI. Sự phát triển của loại hình trí tuệ này sẽ đặt ra câu hỏi về việc kiểm soát, an toàn và sử dụng đạo đức. Nó là một công cụ rất mạnh nhưng nếu bị lạm dụng, AGI có thể gây ra những hậu quả ngoài ý muốn và điều này đòi hỏi phải có những quy định chặt chẽ và sự giám sát từ nhiều lĩnh vực khác nhau.

Ngoài ra, mặc dù AGI có thể xuất sắc trong các lĩnh vực có quy tắc rõ ràng như toán học, khả năng bắt chước trực giác hoặc những bước nhảy vọt mang tính khái niệm của con người vẫn chưa chắc chắn. Việc tích hợp phương pháp suy luận giống con người vào AI có thể mở rộng thêm khả năng của nó.

Nguồn: WSJ