Cảm nhận phim Spider-Man: Across the Spider-Verse

Đăng lúc 10:52 04.06.2023

Luôn có những lý do rất cụ thể, dẫn đến thực tế rằng anh chàng Peter Parker, hay những phiên bản người Nhện sau này xuất hiện trên truyện tranh luôn là nhân vật được yêu thích nhất của nhà Marvel. Cho dù những hiểm họa, những đối thủ của Spider-Man có nguy hiểm đến đâu, cái giá phải trả nếu thất bại khủng khiếp như thế nào, thì Marvel luôn thành công trong việc tạo ra một nhân vật siêu anh hùng mà gần như tất cả mọi người đều có thể liên hệ với chính bản thân mình, chứ không bị xa rời thực tế, hay quá cao siêu.

Như mọi người bình thường khác, hãy coi công việc “làm người Nhện” của Spider-Man giống như một công việc hàng ngày, chỉ khác là không làm 8 tiếng như chúng ta mà thôi. Còn lại, hết giờ làm, chúng ta lại được thấy một Spider-Man rất đời thường, cũng có đầy những lo âu trong cuộc sống như tất thảy mọi người hâm mộ nhân vật này trên toàn thế giới.

Từ game đến điện ảnh, từ phim người đóng đến phim hoạt hình, có lẽ công thức để một tác phẩm lấy đề tài Spider-Man cũng khá dễ để liệt kê. Hai khía cạnh, đối thủ của Spider-Man càng nguy hiểm, đồng thời những rắc rối trong cuộc sống thật của người Nhện sau khi cởi bỏ chiếc mặt nạ, hai khía cạnh đó càng tạo ra nhiều thử thách để nhân vật của chúng ta cân bằng, rồi sau đó là vượt qua chúng, thì tác phẩm càng ấn tượng trong mắt người xem. Dù gì thì cũng từng có nhà biên kịch nói rằng, phản diện là thước đo sức mạnh của người hùng.

Nói thì dễ, nhưng làm được điều đó thì luôn khó. Biết bao nhiêu phim siêu anh hùng thất bại vì không khắc họa được chính cái chất khiến nhân vật ấy có hàng triệu người hâm mộ qua những trang truyện tranh.

Ấy là chưa kể, đặt bộ phim mới vào hệ quy chiếu phim Spider-Man, với những tác phẩm được Sony tạo ra trong suốt ngần ấy năm, hay chỉ đơn thuần là so sánh với phần phim trước, tác phẩm giành giải Oscar cho phim hoạt hình xuất sắc nhất đầu năm 2019, Across the Spider-Verse phải vượt qua một cái bóng rất lớn.

Đấy có lẽ cũng chính là lý do Across the Spider-Verse được hoãn ra rạp hơn nửa năm. Đáng lẽ ra phim đã được công chiếu từ tháng 10/2022, nhưng đến giờ chúng ta mới được thưởng thức. Phải khẳng định luôn, quãng thời gian hoãn ra mắt bộ phim là hoàn toàn xứng đáng. Có nhà phê bình gọi đây là bộ phim xuất sắc nhất về chủ đề người Nhện. Mình không đưa ra nhận xét một cách tuyệt đối như thế, vì với mình, ba phần phim của Sam Raimi, Tobey Maguire thủ vai chính vẫn có sức nặng và giá trị tương đối trong ký ức.

Nhận xét một cách công bằng hơn, Across the Spider-Verse không chỉ đơn thuần là một tác phẩm mở rộng bối cảnh vốn đã rất ấn tượng của Into the Spider-Verse. Cả về mặt cảm xúc lẫn nội dung, bộ phim tạo cảm giác đủ đầy và đa chiều hơn rất nhiều.

Vì là phim hoạt hình, có lẽ cũng sẽ tạm gác được những đánh giá về diễn xuất sang một bên, thay vào đó là tập trung nhìn nhận chất lượng và đẳng cấp của mọi khía cạnh còn lại mà bộ phim đem tới cho người xem: Phong cách mỹ thuật, mạch truyện, và cả nhịp độ diễn biến cuộc phiêu lưu lần này của Miles Morales nữa.

Into the Spider-Verse thành công rực rỡ ở hai khía cạnh. Một là câu chuyện cậu bé học trung học Miles Morales trở thành Người Nhện, rồi phải trải qua những gì để bản thân đáp ứng được kỳ vọng của tất cả mọi người. Thứ hai là phong cách mỹ thuật.

Phần trước, chất độc lạ của phim tạo ra một trải nghiệm tuyệt vời, khi khán giả đã ngao ngán những tác phẩm render mô hình vật thể 3D phong cách Pixar ra mắt trong suốt những năm trước đó. Nhưng đến phần mới, mọi thứ được đẩy lên gấp 10 lần, về cả quy mô lẫn sự độc đáo.

Phần trước, chúng ta được làm quen với khái niệm đa vũ trụ Người Nhện, nhưng mọi thứ hầu hết đều xảy ra trong thực tại nơi Miles Morales sống. Hệ quả là gần như toàn bộ thời gian, Into the Spider-Verse phác hoạ câu chuyện thông qua những mảng màu pop art đặc trưng, gắn liền với kỹ thuật Ben Day, sử dụng để in màu trong những trang truyện tranh từ giữa thế kỷ XX.

Còn với Across the Spider-Verse, chúng ta thực sự được chiêm ngưỡng từng thực tại khác nhau trong đa vũ trụ, mỗi thực tại, hay những nhân vật ở đó sở hữu một phong cách mỹ thuật khác biệt rõ rệt. Tài ở chỗ, phim, hay những nghệ sĩ chỉ cần dùng hình ảnh, chứ không phải những câu thoại hay lời nói mô tả dài dòng mệt mỏi, người xem đã cảm nhận được sự vô tận của đa vũ trụ, nơi mọi thứ đều có thể xảy ra.

Và rồi, như cái tên của bộ phim, những nhân vật, những thực tại rồi cũng sẽ tràn lấn lên nhau. Đến lúc này, sự độc đáo của từng mảng miếng hình hoạ, mô tả từng nhân vật của những thực tại khác nhau trở thành một tấm bích chương choáng ngợp, mỗi mảng một phong cách khác biệt hoàn toàn, vừa chồng lấn vừa tương hỗ lẫn nhau, chứ không hề lạc điệu, khiến bố cục chung của cả bộ phim bị chồng chéo.

Có một thứ mình cảm thấy ấn tượng nhất trong Across the Spider-Verse, đó là cách triển khai những cảnh hành động, hay đơn giản hơn là những câu thoại của phim. Một vấn đề của điện ảnh và game siêu anh hùng, đó là những tác phẩm thất bại đều có chung một nguyên nhân sâu xa, không tạo ra được cảm giác trở thành một siêu anh hùng thực sự.

Anh em xem Into the Spider-Verse hẳn sẽ thấy có những đoạn thực sự bị loạn, khi vài người cùng nói, rồi những cảnh hành động choáng váng, chưa kịp nhìn thấy gì thì đã thấy Spider-Man phản xạ luôn rồi. Chính sự nổi loạn cả về thính giác lẫn thị giác ấy tạo ra cảm giác cho người xem, rằng người bình thường ngồi trước màn ảnh rộng khác biệt ra sao so với những nhân vật sở hữu giác quan siêu việt.

Thành ra, cho dù là Into the Spider-Verse hay Across the Spider-Verse, phim luôn thôi thúc anh em xem lại vài lần. Cứ mỗi lần, một chi tiết mới anh chị em lỡ bỏ qua trong lần xem trước đó sẽ xuất hiện, và những người hâm mộ Spider-Man sẽ lại cảm thấy háo hức.

Câu chuyện của phim gắn liền với những giằng xé mà thật ra thế hệ Spider-Man nào cũng phải đối mặt, từ truyện tranh tới game, từ hoạt hình tới phim người đóng. Cái triết lý cứu một người hay cứu cả triệu người đã tồn tại trong những tác phẩm Spider-Man từ quá lâu rồi, tác phẩm nào cũng sẽ có một khía cạnh dù nhỏ hay lớn nhắc tới triết lý ấy.

Lần này cũng không khác, mà thậm chí nguy cơ và cái giá phải trả đối với Miles Morales còn khủng khiếp hơn cả phần trước. Dù đáng sợ đến vậy, nhưng cái chất choáng ngợp của phim không hề có cảm giác khiên cưỡng hay đao to búa lớn. Miles Morales, ngoài việc đi cứu mọi thực tại, cậu vẫn còn là một cậu học sinh 17 tuổi, chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa đại học, vẫn bị đặt dưới ánh mắt đầy những kỳ vọng thân quan của người làm cha làm mẹ.

Ở một khía cạnh khác, là “những sự kiện chính”, như cái cảnh bác Ben của mọi người Nhện ở mọi vũ trụ, hay những sự kiện đã quá quen thuộc với những người hâm mộ Spider-Man. Đến đây, phim gần như là một màn mỉa mai chính cái cách những tập truyện Marvel trong hàng chục năm qua được biên kịch và xuất bản. Sự giằng xé giữa “kịch bản phải vậy” và “đi tìm lối đi riêng”, rồi kẹp thêm cái giá trị đầy nhân bản của Spider-Man, tạo ra Across the Spider-Verse vừa bất ngờ, vừa mãn nhãn và vừa ấn tượng hơn phần trước.

Nhưng đương nhiên vẫn còn vài lấn cấn khi xem phim. Anh em coi trailer hẳn đã thấy cảnh Miles Morales bị cả trăm người Nhện từ vô số vũ trụ khác rượt đuổi. Màn rượt đuổi ấy diễn ra như thế nào, mời anh em thưởng thức ngoài rạp phim, rất đã mắt đã tai. Nhưng cái kết của phân cảnh thì đúng kiểu Gintama. Anh em cứ ngồi xem là sẽ hiểu.

Thứ khiến mình ấn tượng hơn là tuyến nhân vật phản diện và phản người hùng hiện diện trong phim. Có những người mất đi tất cả, cũng có những người bào chữa mọi thứ bằng một quan điểm duy nhất: “Mình là người tốt”. Dàn nhân vật trong Across the Spider-Verse rất đa chiều. Sự hài hước lạc quan tếu của họ không hề khiến tính nghiêm túc của những nguy cơ trong phim giảm giá trị, nói cách khác là không giống vài phim Marvel Cinematic Universe ra mắt gần đây.

Và nếu anh em đã quên, hoặc chưa biết, thì tên gốc của phim là Spider-Man: Across the Spider-Verse Part I. Nhưng rồi sau đó bị bỏ chữ Part I đi. Đến đây hẳn anh em cũng đã nhận ra cốt truyện phim sẽ diễn biến ra sao, vì trong phạm vi hai tiếng rưỡi, không thể giải quyết hết mọi thứ, mà mạch phim không có cảm giác vội vàng.

Đối với mình, dù còn quá nhiều thứ chưa được giải quyết, nhưng cường độ cảm xúc, độ dày nội dung và những nút thắt của phim hoàn toàn đủ đầy, không có gì tiếc rẻ hay cảm thấy thiếu thốn cả. Tất cả những gì được thể hiện trong Across the Spider-Verse là mở màn cho một cuộc chiến không hề cân sức, nơi Miles Morales vừa phải ngăn chặn một trong những kẻ phản diện được khắc hoạ tỉ mỉ nhất từ trước tới nay trong thế giới Spider-Man, lại vừa phải ngăn chặn những thứ bị coi là “số mệnh” mà không gây ra hậu quả thê thảm.

Cái kết mở ấy hoàn toàn không khiến người xem hụt hẫng, mình đảm bảo. Lý do là mọi nút thắt được đặt , rồi dần được hé lộ ở những thời điểm hoàn hảo. Anh chị em ra rạp sẽ phải dán mắt lên màn hình lớn để theo dõi mọi chi tiết xuất hiện dày đặc trong suốt 140 phút đồng hồ của tác phẩm. Để rồi sau đó, cho dù là kết mở, kết luận đưa ra vẫn sẽ là, phần mới đỉnh hơn phần cũ ở mọi khía cạnh. Và thậm chí nếu anh em muốn suy rộng ra, mọi thứ diễn ra trong Across the Spider-Verse là những gì phần phim No Way Home chưa thể làm được cả về nội dung lẫn quy mô, vì những giới hạn của kỹ xảo điện ảnh.