Elearning -Nơi Trau dồi tri thức - Nuôi dưỡng chí lớn [Nhà Tôi 3 Đời Mê Sách | Nhìn lại hành trình từ 'Hòm đạn' sang MĐS mỏng nhẹ]

E-ink cỡ lớn - Onyx Boox Note 10.3": cho ông, cho bố, và cho con

Dù có thể đọc sách qua điện thoại hay máy tính bảng, tôi vẫn giữ niềm yêu thích đặc biệt với sách giấy. Không gì thay thế được cảm giác thô ráp, sần sùi, mùi mực đặc trưng hay vân giấy chống lóa tuyệt đối dưới ánh mặt trời (vẫn là vấn đề trên một số dòng MĐS). Tôi cũng không cố chấp nếu đọc sách thì phải dùng sách giấy.

Tuy nhiên, ánh sáng màn hình PC, Laptop, Smartphone đã khiến mắt tôi mỏi, khô rát và thị lực dần giảm sút. Vì lẽ đó, tôi buộc phải tìm đến một giải pháp thay thế.
Thế nên, để bảo vệ đôi mắt, tôi bắt đầu tìm mua MĐS, kinh qua đủ loại Kindle, Nook, FNAC, Bibox... Trải nghiệm có thể khác, nhưng quan trọng nhất vẫn là giữ được thói quen và niềm vui đọc sách. Tuy nhiên, với nhu cầu xử lý tài liệu PDF hay ghi chú, các dòng máy 6-inch này tỏ ra quá nhỏ và khả năng tương tác còn nhiều hạn chế.
Khi quyết định đưa thế hệ thứ 3 làm quen với máy đọc sách, tôi nhận ra các dòng máy 6 inch là chưa đủ: con trai vốn đã quen nghe mẹ đọc truyện từ bé, nay lại rất mê tìm hiểu thế giới động vật qua tạp chí khổ lớn như National Geographic Little Kids – thứ mà ở Việt Nam rất khó mua bản in, chủ yếu chỉ có file điện tử.

Trải nghiệm: Từ phức tạp đến tiện lợi

Trải nghiệm Phần mềm: Khả năng tùy biến cao đáp ứng nhu cầu của cả 3 thế hệ

Nếu trong thế giới điện thoại có sự đối lập giữa Android và iOS về tính mở, khả năng tùy biến cao, và sự đa dạng của kho ứng dụng, thì trong thế giới MĐS là sự đối lập giữa Onyx Boox và Kindle.

Chính trình đọc sách có mức độ tùy biến rất cao và hỗ trợ nhiều định dạng là thứ khiến tôi không muốn rời MĐS Onyx. Tuy nhiên, vì quá trình làm quen đòi hỏi sự kiên nhẫn và thời gian nên nó chỉ phù hợp với những người dùng thích tìm tòi, vọc vạch, chứ không dành cho những ai ưa sự đơn giản, tiện lợi.
Sự phức tạp của thiết kế giao diện, cách sử dụng và các tùy chọn của Onyx Boox thể hiện rõ nhất khi bố tôi sử dụng. Phải sau một thời gian dài với những câu hỏi lặp đi lặp lại như: "Con ơi, sao hôm nay bấm vào đây không thấy sách X đâu?" hay "Sao chữ khó đọc thế này hả Y ơi?", cùng sự kiên nhẫn hướng dẫn của tôi, bố tôi mới tạm dùng được máy. Ngược lại, với con tôi thì dễ dàng hơn nhiều vì trẻ em ngày nay đã rất quen với thiết bị công nghệ.
Nhưng chính nhờ sự phức tạp này, máy lại giải quyết được nhu cầu đọc riêng biệt của 3 thế hệ:
Đối với bố: Đó là việc có thể thêm và sử dụng các font dạng dyslexia của bên thứ 3, cùng các tùy chỉnh về khoảng cách ký tự, chữ, dòng, độ đậm nhạt, v.v. (vô cùng đa dạng so với Kindle) cho phù hợp với thị lực người già. Bên cạnh đó, việc tìm đọc các tựa sách cũng tiện lợi hơn rất nhiều: ngày xưa muốn tìm một quyển sách thì bố phải lục 2 chiếc rương đầy sách, còn nay chỉ cần một vài cú vuốt trên màn hình.
Đối với con: Là việc phần mềm có thể tự động loại bỏ lề trắng, căn chỉnh nội dung hiển thị, và chia cuốn sách scan khổ lớn thành 4 phần để hiển thị, tra từ và phát âm chuẩn, sau đó làm đậm các nét chữ và hình trong sách.

Đối với tôi (và việc dạy con): Là việc tôi có thể dùng bút để nối các chữ cái/cụm chữ cái tạo thành từng âm khi dạy con đọc sách tiếng Anh theo phương pháp phonics. Ngoài ra, máy hỗ trợ từ điển bên thứ ba (Oxford Advanced Learner's Dictionary), cho phép tôi kiểm tra và chỉnh sửa phát âm tiếng Anh cho con ngay lập tức bằng cách nhấn và giữ từ. Giờ đây, việc tra cứu phát âm từ vựng không còn tốn nhiều thời gian và công sức như ngày xưa nữa.

Chiếc máy giờ đã thành kỷ niệm

Cách đây vài tháng, sau nhiều năm pin bắt đầu xuống cấp, chiếc Onyx Boox Note 10.3" đã hỏng pin hoàn toàn.

Đối với một thiết bị công nghệ, đây chỉ là chuyện sớm muộn. Nhưng với gia đình tôi, chiếc máy này không đơn thuần là một món đồ công nghệ hết đời. Nó đã mang lại cho cả nhà tôi biết bao kiến thức, những tiếng cười vui vẻ, và là một phần quan trọng trong ký ức gia đình.

Lời kết: Điều còn lại

Máy móc thì cũng có tuổi thọ, nhưng niềm vui đọc sách và nền tảng kiến thức mà chúng tôi tiếp thu được thì đã đọng lại mãi.
Chính sự hỏng hóc này đã khiến tôi ngẫm lại: Ngày xưa, để chứa đủ số sách quý, bố tôi cần đến hai "hòm đạn" nặng nề. Còn ngày nay, chỉ cần một chiếc máy đọc sách 10.3 inch mỏng dính là có thể chứa cả một kho sách đồ sộ, trọng lượng kiến thức đó gần như bằng cả một đoàn xe tải đạn! Còn cảm giác đọc thì vẫn vậy - như giấy in.
Có lẽ, trong tương lai, con tôi sẽ nhớ về chiếc MĐS này giống như tôi nhớ về "hòm đạn" của bố mình vậy.
Khoảng hai năm nay, bố tôi bị bệnh nặng hơn, tay yếu và run, người đau nhức nên không còn cầm MĐS để đọc được nữa. Dù vậy, hai mọt sách nhỏ nhà tôi lại ham đọc không kém gì ông nội và bố chúng ngày xưa.
Công cụ thay đổi từ rương sách truyện nặng nề sang MĐS E-ink mỏng nhẹ, nhưng niềm vui khi đắm chìm vào một câu chuyện hay, một kiến thức mới thì vẫn vẹn nguyên qua 3 thế hệ. Quan trọng hơn cả công nghệ, đam mê tri thức mà bố tôi thắp lên đã được truyền lại trọn vẹn cho các con tôi.
Và đó mới chính là tài sản lớn nhất mà gia đình tôi nhìn lại được đến hết năm 2025 này.

#tinhtelookback