Mỗi năm, kỳ thi đại học là cột mốc quan trọng với hàng triệu học sinh. Những thí sinh đạt điểm cao thường được xem là tài năng xuất chúng, nhưng điểm số không phải lúc nào cũng phản ánh khả năng nhận diện rủi ro trong cuộc sống. Với vốn sống còn hạn chế, nhiều em dễ rơi vào những cạm bẫy khó lường, đặc biệt khi tìm việc làm thêm qua mạng.

Bi kịch từ quyết định sai lầm

Câu chuyện của một nam sinh Trung Quốc là minh chứng đau lòng. Với số điểm ấn tượng 670/750 trong kỳ thi đại học, em đủ điều kiện trúng tuyển vào Đại học Chiết Giang – một trong những ngôi trường danh giá nhất nước này. Tuy nhiên, giấc mơ đại học bỗng tan biến chỉ vì một quyết định thiếu cân nhắc.

Để hỗ trợ kinh tế gia đình, nam sinh tìm việc làm thêm qua mạng và vô tình bị lôi kéo vào một đường dây lừa đảo. Không nhận thức được hành vi của mình, em trở thành "đồng phạm" mà không hề hay biết. Chỉ đến khi cảnh sát xuất hiện, em mới bàng hoàng nhận ra sai lầm nghiêm trọng của mình. Trong trại tạm giam, em liên tục hỏi luật sư với vẻ mặt tuyệt vọng: “Có phải cuộc đời cháu thế là chấm dứt rồi không?”

Hành vi vi phạm pháp luật, dù vô ý, có thể khiến em đối mặt với án tù từ dưới ba năm đến bảy năm. Ngay cả khi được giảm nhẹ hoặc không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tiền án vẫn sẽ là vết nhơ trong hồ sơ, khiến khả năng được Đại học Chiết Giang chấp nhận gần như bằng không. Hệ lụy này không chỉ dừng lại ở cánh cửa đại học mà còn ảnh hưởng lâu dài đến tương lai. Việc thi công chức, làm việc tại các doanh nghiệp nhà nước hay tập đoàn lớn đều yêu cầu thẩm tra lý lịch chặt chẽ, và một tiền án sẽ khiến cơ hội của em trở nên mong manh.

Bài học từ sự chủ quan

Câu chuyện này không chỉ khiến người ta xót xa mà còn dấy lên nhiều tranh luận. Nhiều ý kiến cho rằng, dù học giỏi, sự thiếu suy nghĩ đã khiến nam sinh tự tay hủy hoại tương lai của mình. Một số cư dân mạng thẳng thắn bày tỏ: “Học giỏi mà thiếu cảnh giác thì cũng uổng phí.”

Kỳ nghỉ hè sau kỳ thi đại học thường được xem là thời điểm để học sinh thư giãn, nhưng việc vội vàng tìm việc làm thêm tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các chuyên gia giáo dục khuyến cáo học sinh không nên tham gia các công việc qua mạng hoặc ở nơi xa lạ, đặc biệt khi chưa có sự đồng ý và giám sát từ gia đình. Nguy cơ bị lừa đảo trong những trường hợp này là rất cao.

Đối với những gia đình thực sự khó khăn, việc học sinh đi làm thêm để trang trải học phí là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, các em cần chọn công việc tại địa phương quen thuộc, gần nhà, và luôn thông báo lịch trình cho phụ huynh. Đề cao cảnh giác, đặc biệt khi ra ngoài vào buổi sáng sớm hoặc tối muộn, là điều cần thiết để đảm bảo an toàn.

Với những học sinh không chịu áp lực tài chính, thay vì vội vàng đi làm thêm, các em nên tận dụng kỳ nghỉ hè để tham gia các hoạt động ý nghĩa như du lịch cùng gia đình, học kỹ năng mới (như lái xe) hoặc rèn luyện thể chất. Những trải nghiệm này không chỉ giúp làm phong phú kỳ nghỉ mà còn đảm bảo an toàn và góp phần phát triển bản thân.

Phụ huynh cũng cần cẩn trọng trước mong muốn làm thêm của con. Nhiều người vui mừng khi thấy con chủ động kiếm tiền, cho rằng đó là dấu hiệu trưởng thành. Tuy nhiên, sự chủ quan này có thể dẫn đến những hậu quả khó lường. Với một học sinh vừa tốt nghiệp cấp ba, nguy cơ bị lừa đảo thường cao hơn khả năng kiếm được thu nhập ổn định.

Câu chuyện của nam sinh Trung Quốc là lời cảnh tỉnh cho cả học sinh và phụ huynh. Một vài đồng tiền kiếm được từ công việc làm thêm không thể so sánh với giá trị của một tương lai rộng mở. Hãy ưu tiên an toàn, cân nhắc kỹ lưỡng và đặt câu hỏi: Điều gia đình cần hơn là số tiền ít ỏi hay một người con khỏe mạnh, an toàn và sẵn sàng cho hành trình phía trước? Đừng để những quyết định thiếu suy nghĩ biến giấc mơ đại học thành nỗi tiếc nuối cả đời.

Theo Sohu

theo Minh Ánh