"Nhân vật của năm 2024" do tạp chí Time bình chọn: Donald J. Trump

Đăng lúc 22:41 13.12.2024

Ngày 25/11/2024, Eric Cortellessa của tạp chí Time có mặt ở dinh thự của ông Trump tại Mar-a-Lago, Florida để gặp vị tổng thống đắc cử.

Dinh thự của ông đặt đầy những kỷ vật và hình ảnh lưu niệm ghi lại những chặng đường của cuộc đời ông. Những tấm hình được treo ở khắp mọi nơi. Rồi tới trưa, sự chuẩn bị hiện diện của ngài tổng thống đắc cử trở nên rõ ràng hơn. Những dàn loa đặt giấu trong tường chạy playlist với 2000 bài hát được chính ông chọn lọc. Rồi những cố vấn và những người chuẩn bị trở thành quan chức cấp cao trong chính quyền của ông Trump xuất hiện. Từ Susie Wiles, người sẽ là chánh văn phòng Nhà Trắng, đến Mike Waltz, cố vấn an ninh quốc gia, và cả phó tổng thống đắc cử J.D Vance nữa.

Người đàn ông sắp trở thành kẻ quyền lực nhất hành tinh bước vào căn phòng nơi báo giới và những người cố vấn cấp cao chờ đợi với vẻ thân thiện nhưng không vồn vã. Trong bộ suit xanh navy và cà vạt đỏ tươi trứ danh của mình, ông Trump, 78 tuổi, trông có vẻ hơi già hơn so với cái thời điểm 7 tháng trước, lần cuối cùng ông gặp phóng viên tờ tạp chí Time. Ông khiêm nhường hơn, từng câu chữ bớt hoa mỹ hơn. Dù vẫn là những câu từ không gãy gọn, ngắt nghỉ bất chợt, nhưng âm lượng trong những cuộc trò chuyện giữa ông và mọi người đã giảm hẳn so với trước.

Ngồi dưới những ngọn đèn chói chang trong vòng 30 phút để chụp hình, rồi phỏng vấn trong vòng 1 tiếng, ông giải thích những vết bầm ở bàn tay phải: "Bắt tay nhiều người quá, có lẽ tôi đã bắt tay với cả nghìn người ấy chứ."

Sự hồi sinh về mặt chính trị của ông Trump là thứ chưa từng xảy ra trong suốt chiều dài lịch sử nước Mỹ. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông kết thúc có phần tủi hổ, khi những nỗ lực phủ nhận kết quả bầu cử năm 2020 dẫn tới cuộc bạo loạn ở đồi Capitol. Khi ông tuyên bố ứng cử tổng thống Mỹ lần nữa vào cuối năm 2022, hầu hết những đảng viên đảng Cộng Hòa đều tỏ ý thiếu tin tưởng khả năng tái đắc cử của ông, giữa lúc ông phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện và điều tra.

Ấy vậy nhưng, hơn 1 năm sau, chưa từng có ứng viên đảng Cộng Hòa nào giành chiến thắng cuộc chạy đua để giành lấy vị trí ứng cử viên tổng thống của đảng sau kỳ bầu cử sơ bộ. Cùng thời điểm ấy, ông ngồi trong phòng xử án ở tòa án thành phố New York. Việc bị thẩm phán kết luận có tội hoàn toàn chẳng khiến danh tiếng và số phận chính trị của ông bị hề hấn gì.

Tháng 7, một viên đạn bay sượt qua tai ông, chỉ cách đầu ông vài cm khi đang tổ chức tiếp xúc cử tri trong chiến dịch tranh cử tại Butler, Pennsylvania. Bốn tháng sau đó, ông đánh bại không chỉ một, mà hai ứng viên tổng thống đảng Dân Chủ, và trở thành ứng viên đảng Cộng Hòa đầu tiên giành chiến thắng xét trên số phiếu cử tri trong vòng 20 năm.

Nói cách khác, ngắn gọn hơn, Trump đã thành công trong việc khiến cả nước Mỹ đoàn kết lại, thiết lập lại đảng Cộng Hòa, và khiến cả đảng Dân Chủ đến giờ vẫn còn đau đầu tranh cãi để tìm ra câu trả lời, vì sao họ lại để thua.

Ngồi với Cortellessa, ông Trump khẳng định ông biết lý do giúp ông trở lại. Thậm chí ông còn tự đặt tên cho quá trình ấy: “Tôi gọi nó là 72 ngày rực lửa. Chúng tôi đã chạm đúng chỗ cả đất nước quan tâm. Cả nước Mỹ đang tức giận.” Lần này, như đã nói, không chỉ những người dân da trắng trung lưu và thượng lưu ủng hộ ông Trump. Cương lĩnh tranh cử của ông đánh đúng vào những vấn đề nóng nhất mà nước Mỹ đang phải đối mặt, từ kinh tế, vấn đề nhập cư, và những vấn đề về văn hóa. Những gì ông Trump chia sẻ trước cử tri mỗi nơi ông lui tới đều nhận được sự ủng hộ của đa dạng thành phần dân cư Mỹ. Từ những bà mẹ sống ở khu ngoại ô các thành phố, tới những người gốc Latin và gốc Phi, hay thậm chí cả những cử tri trẻ tuổi và những tỷ phú công nghệ.

Khi những chính trị gia đảng Dân Chủ dự đoán rằng, 300 triệu người Mỹ sẽ muốn chính quyền điều hành tạo ra sự cân bằng và bình thường hóa mọi thứ. Còn ông Trump thì nhìn ra một đất nước đang muốn thay đổi. Vậy là ông chạy đua tranh cử với tư duy sẵn sàng khai thác tâm lý chung của người dân, càng lúc càng nghĩ rằng hệ thống không công bằng.

Ở khía cạnh công bằng nhất, nếu người Mỹ muốn có thay đổi, thứ cả nước Mỹ, hay thậm chí là cả thế giới chờ đợi, đó là ông Trump sẽ tạo ra những thay đổi nhiều tới mức nào. Tầm nhìn của ông khi tranh cử là hứa hẹn trở thành một vị tổng thống với kỷ luật thép: Ông sẵn sàng trục xuất hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp, sẵn sàng tái cơ cấu cả tổ chức chính phủ, và hứa sẽ giải tán những cơ quan và định chế bị coi là tham nhũng trong mắt người dân.

Kellyanne Conway, người từng là giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2016 nói: “Ông ấy hiểu những xu hướng văn hóa đương đại. Ông ấy là một con người phức tạp với những ý tưởng đơn giản, trong khi những đối thủ chính trị của ông là những cá nhân trái ngược hoàn toàn.”

Cùng lúc, ông Trump cũng hứa sẽ tấn công thẳng vào nguồn cội của những thứ ông cho là nguyên nhân khiến nước Mỹ suy yếu: Phụ thuộc kinh tế liên lục địa, tội phạm xuyên quốc gia, hay thậm chí là cả những đồng minh lâu năm, những quốc gia và chính quyền mà ông Trump coi là những kẻ “ăn bám” thành công của nước Mỹ. Ông tin tưởng rằng ông có công cụ để giải quyết những vấn đề này: Hàng rào thuế quan, đàm phán cứng rắn, và thậm chí là cả những lời đe dọa sẽ rút quân đội và các tổ chức nhân đạo, kết hợp với việc rút hỗ trợ kinh tế.

Đương nhiên vẫn còn rất nhiều thứ cản trở ông Trump đạt được những lời hứa với cử tri. Vị thế đa số của các nhà lập pháp đảng Cộng Hòa ở thượng viện và hạ viện vẫn tương đối mong manh, chỉ chênh lệch vài ghế. Lập pháp là vậy, còn bên tư pháp, những thẩm phán tối cao pháp viện Hoa Kỳ chưa chắc đã chiều ý ông Trump trong mọi quyết định và đạo luật mà ông đưa ra.

Nhiệm vụ của ông Trump đối với vài trăm triệu người Mỹ, trong đó có những người đã bỏ phiếu bầu cho ông là giữ những lời hứa, những chính sách liều lĩnh, đột phá và sẽ có phần cực đoan mà ông đã đề cập khi chạy đua tranh cử.

Câu hỏi kế tiếp, có lẽ là liệu ông Trump có sửa chữa được những nguyên nhân sâu xa nhất khiến người Mỹ tức giận hay không. Giờ ông sẽ phải tìm cách chống lại chính những thứ đã tạo ra cho ông thành công trên con đường trước khi vào Nhà Trắng: Một nền kinh tế toàn cầu hóa, nhập cư, sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tất cả những vấn đề ấy không chỉ gây khó khăn cho nước Mỹ, cho ông Trump nói riêng và những vị tổng thống tiền nhiệm của ông, mà còn ảnh hưởng tới chính trường không ít quốc gia trên toàn thế giới.

Nếu thành công, ông Trump có thể tái lập lại cả một quốc gia. Nhưng trên chặng đường ấy, hoàn toàn có thể xảy ra khả năng ông sẽ thay đổi hết mọi giá trị quen thuộc trên phương diện hiến pháp, thứ mà hai thế kỷ rưỡi lịch sử nước Mỹ tồn tại chưa một ai làm được.

Có lẽ, thứ giúp cho ông Trump tái đắc cử chính là sự đối nghịch đến cực đoan khi xét tới chiến dịch tranh cử của bà Kamala Harris, thứ được cộng đồng nhận định là quá thiên về cánh tả. Chiến dịch tranh cử của ông Trump cũng nhấn mạnh vào vấn đề này, kết hợp với việc tập trung rất sâu vào những vấn đề mà người dân Mỹ đang bức xúc, bỗng nhiên mọi người nhìn vào chiến dịch tranh cử của bà Harris với một góc nhìn khác.

Chiến dịch của ông Trump đề cập tới một bản khảo sát mà bà Harris điền cho ACLU, liên đoàn tự do dân sự Hoa Kỳ vào năm 2019, khi bà chạy đua tranh cử vị trí ứng viên đảng Dân Chủ. Trong bản khảo sát ấy, bà ủng hộ việc dùng tiền thuế của người dân để hỗ trợ phẫu thuật chuyển đổi giới tính cho những người di cư không giấy tờ đang bị tạm giữ.

Nhờ vào câu chuyện này, chiến dịch tranh cử của ông Trump bỏ 20 triệu USD, cho chạy quảng cáo với câu tagline nhắm tới rất nhiều đối tượng: “Kamala làm việc cho they/them, còn tổng thống Trump làm việc cho bạn.”

Đến tận bây giờ, các chiến lược gia của cả hai đảng vẫn còn đang chưa đồng thuận xem nguyên nhân ông Trump tái đắc cử đến từ đâu. Có người cho rằng chiến lược và cương lĩnh tranh cử của ông Trump đủ tạo ra khác biệt trong một cuộc đua sát nút. Người khác thì cho rằng, những khó khăn mà chính quyền tổng thống Biden và phó tổng thống Harris phải đối mặt, những thứ khiến người dân Mỹ phản đối cách chính phủ điều hành đất nước, từ tình trạng lạm phạt hậu đại dịch Covid, cho tới những ý kiến xoay quanh tình trạng sức khỏe của ông Biden… Tất cả những điều đó có vẻ là quá nhiều để ứng viên đảng Dân Chủ tìm ra được cách thuyết phục người dân Mỹ cho bà thêm cơ hội.

Cuối nhiệm kỳ đầu tiên của tổng thống Trump, ông rời Nhà Trắng với tỷ lệ ủng hộ thấp vô cùng. Cử tri mệt mỏi vì sự hỗn loạn trong cách hành xử của ông, cũng như bực tức với cách ông và chính quyền của ông xử lý một trong những đại dịch toàn cầu xảy ra ở quy mô chưa từng có.

Chiến thắng của ông Trump đầu tháng 11 vừa rồi hoàn toàn có thể là tác phẩm của một căn bệnh mà hầu như ai cũng mắc phải: Trí nhớ ngắn hạn. Về phần mình, ông Trump đặt niềm tin vào khả năng đàm phán của bản thân: “Chúng ta có thể dùng những từ ngữ y hệt nhau, nhưng có thể lần sau, nhìn vào mắt đối phương, bạn sẽ thành công.”

Bốn năm tới, dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, rất nhiều thứ sẽ có thể xảy ra ở nước Mỹ, hay thậm chí là trên toàn thế giới. Thời gian sẽ trả lời liệu ông có thực hiện được những lời hứa khi tranh cử hay không: Giảm chi phí sống, hồi sinh ngành sản xuất trên đất Mỹ, giảm thâm hụt kim ngạch xuất nhập khẩu với Trung Quốc, và đàm phán đem hòa bình đến với nhiều vùng đất trên thế giới.

Theo Time