Câu nói của Steve Jobs: Làm hay chỉ biết chê?
Đăng lúc
23:28 09.11.2025
Năm 1995, Steve Jobs đang ở đáy vực: bị đuổi khỏi Apple, NeXT thua lỗ nặng, báo chí và đối thủ đè bẹp ông đủ kiểu. Trong cuộc phỏng vấn với Robert X. Cringely, đáp trả lời chỉ trích Steve Jobs đã hỏi lại “Nhân tiện, mày đã làm được cái gì vĩ đại chưa? Có tạo ra thứ gì không, hay chỉ biết ngồi đó chê bai công sức người ta với bới móc động cơ của họ?” ("By the way, what have you done that's so great? Do you create anything, or just criticize others work and belittle their motivations?")

SJ không ghét góp ý. Ông cần nó như việc Jony Ive và ông cãi nhau tóe lửa để ra iPhone. Nhưng ông khinh kiểu chê bai không làm gì cả: ngồi nhà gõ phím, bình luận “ý tưởng ngu”, “làm vậy để làm gì”, “câu view à?”, “ làm khùng làm điên à?" “người ta đã tính hết rồi”… mà chưa từng thử. Làm một sản phẩm, dù nhỏ, phải đổ mồ hôi, mất tiền, chịu thất bại. Chê thì chỉ cần 5 giây, like share xong. Hậu quả? Startup non trẻ bị dìm chết bởi những comment tiêu cực. Người sáng tạo nản, bỏ cuộc. Xã hội thì thiếu ý tưởng mới. Kẻ chê thì vẫn an toàn, vẫn ngon cơm.
Muốn chê, phải làm trước. Làm một app dở, một video lủng củng, một cái bánh mì kẹp – gì cũng được. Thử thất bại một lần, mày sẽ hiểu làm khó thế nào, lúc đó góp ý mới có trọng lượng. Câu nói này như gáo nước lạnh: “Mày chê tao, nhưng mày đã làm được gì để xứng đáng mở mồm?”
30 năm sau, năm 2025, Youtube, Facebook, Tinhte, group công nghệ vẫn đầy “anh hùng bàn phím”. Câu hỏi của Jobs vẫn đập vào mặt: Hôm nay mày làm được gì, hay chỉ ngồi scroll và chê? Nó nhắc rằng phê bình tiêu cực không đẩy thế giới ........, chỉ sáng tạo mới làm được. Elon Musk in nó lên tường SpaceX sau 3 lần tên lửa nổ. Các startup cũng dùng nó để động viên team.
Nếu anh em đang đọc bài này và thấy chột dạ, tốt thôi – đó là lúc bắt đầu hành động. Làm đi, dù nhỏ. Không làm thì tém tém cái mồm lại. Thế giới cần người làm, không cần thêm khán giả la ó.